ҚР мемлекеттік органдарының дерекқорында қандай қателіктер жиі кездеседі

Сурет: freepik

12 Наурыз, 202517:34

«Казинформ»

Институт Мемлекеттік органдардың әкімшілік деректерінің дұрыстығын тексеру үшін ҚР Стратегиялық жоспарлау және реформалар агенттігінің ұлттық статистика бюросы жанынан құрылған. Бұл туралы бюроның Kazinform агенттігінің сұрауына берген жауабында хабарланды.

Тақырып бойынша сілтемелерКеше, 15:36240 мыңнан астам қазақстандық eGov арқылы сенімхат рәсімдеді

"ҚР" Мемлекеттік статистика туралы " Заңына енгізілген өзгерістер шеңберінде Ұлттық статистика бюросына әкімшілік деректердің сапасын анықтау бойынша функциялар берілді. Қойылған міндеттерді шешу мақсатында "Қазақстан Республикасы Стратегиялық жоспарлау және реформалар агенттігінің ұлттық статистика бюросының Ақпараттық-есептеу орталығы" ШЖҚ РМК ведомстволық бағынысты ұйымының базасында деректерді бақылаушылар институты құрылды", – делінген хабарламада.

Берілген ақпаратқа сәйкес, деректерді бақылаушы-әкімшілік деректерді бағалау үшін әкімшілік ақпарат көздеріне мемлекеттік бақылауды жүзеге асыру үшін тартылатын статистика және мемлекеттік монополия субъектісінің ақпараттық-коммуникациялық технологиялар саласындағы маманы.

Бүгінгі таңда деректер сапасын бақылау департаменті қызметкерлерінің саны-10 адам. Әкімшілік деректердің дұрыстығын бақылау қалыптан тыс мәндерді, қарама-қайшылықтарды, сәйкессіздіктерді анықтау арқылы жүзеге асырылады. Сондай-ақ, әкімшілік деректер осындай деректерді жинайтын басқа ресми көздермен салыстыру арқылы тексеріледі.

Аталған институт өткен жылы орталық мемлекеттік органдардың әкімшілік деректерінің сапасына бағалау жүргізді. Бағалау нәтижелері бойынша Мемлекеттік органдардың көпшілігінде мынадай санаттағы қате деректер кездесетіні анықталды:

Сәйкес емес деректер мен қате мәліметтер-Жеке және бизнес-сәйкестендіру нөмірлері (ЖСН/БСН) эталондық дерекқорларда анықталмайды немесе жекелеген деректерде (атаулары, мекенжайлары және т. б.) қателер болады.
Аномальды мәндер-рұқсат етілген диапазондардан тыс мәндер. Мысалы, автокөлік массасының теріс мәні.
Қайталанатын мәндер-бір объектіге немесе тұлғаға қатысты дерекқордағы қайталанатын жазбалар. Мысалы, бір елді мекен (кент, ауылдық округ, қала, облыс) шегінде орналасқан үй шаруашылықтары мүшелерінің ЖСН қайталануы.
Ұлттық анықтамалық ақпараттық элементтердің дұрыс емес мағыналары. Мысалы, әкімшілік-аумақтық объектілер жіктеуішінің күші жойылған кодтары пайдаланылады.
Ескірген мәліметтер-жойылған кәсіпорындарға, қайтыс болған адамдарға немесе ескірген мекенжайларға қатысты ақпарат. Мысалы, қайтыс болған адамға немесе жойылған кәсіпорынға ауылшаруашылық жануарлары тіркелген.
Міндетті өрістерді толтырмау-деректерді енгізу кезінде толтыруға міндетті өрістерді өткізіп жіберу. Мысалы, автокөлік құралының толтырылмаған техникалық сипаттамалары (VIN коды, шасси нөмірі, автомобиль атауы).
Деректердің салыстырмалылығы-Ұлттық анықтамалық ақпараттың өзекті емес элементтерін пайдалану немесе пайдаланбау, уақытша, өңірлік және салалық бөліністегі әкімшілік деректердің салыстырмалылығы, сондай-ақ ақпарат беретін тұлғалар тобының сәйкестігінің болмауы.

Мысалы, ауыл шаруашылығы жануарлары туралы Әкімшілік деректерді жинау кезінде шаруашылық жүргізудің ұйымдық-құқықтық объектілерінің анықтамалығы пайдаланылмайды, бұл ауыл шаруашылығы жануарларына иелік ететін жеке тұлғалар мен жеке кәсіпорындар бойынша деректерді дұрыс салыстыруға мүмкіндік бермейді.

2024 жылы жүргізілген ауыл шаруашылығы министрлігінің ақпараттық жүйелерінің әкімшілік деректерінің сапасын бағалау кезінде малдың орташа биологиялық жасынан асқан ауыл шаруашылығы жануарлары тіркелгені анықталды. Атап айтқанда, 70 жастан асқан ірі қара малды, 15 жастан асқан ұсақ малды тіркеу анықталды. Бұдан басқа, таратылған ұйымдардың дерекқорларында қайтыс болған адамдарға ауыл шаруашылығы техникасын тіркеу анықталды.

Институт осындай жалған немесе ескірген мәліметтерді анықтайды, оларды түзетеді, алдын алу шараларын енгізеді, статистикалық деректердің сапасын арттырады.