Қазақстанда жүргізушілерді нашар дайындағаны үшін автомектептен лицензиядан айыруды ұсынды

"Қазір жол-көлік оқиғаларының өзектілігі артып, әлемде жыл сайын апат салдарынан 1,19 миллион адам қаза табады. Қазақстандағы көрсеткіштер де жоғары. 2024 жылы 31,5 мың жол-көлік оқиғасы орын алып, 2579 адам қаза тапты", - деді ол.

Оның пікірінше, жол апаттары көбінесе шамадан тыс жылдамдықтан, мас күйінде көлік жүргізуден және жол ережелерін сақтамаудан болады.

"Бұл жүргізушілер арасында жауапкершіліктің төмендегенін және көптеген адамдар ережелерді сақтамайтынын білдіреді. Бұған әртүрлі факторлар әсер етеді. Солардың бірі жүргізуші куәлігін беру орындарындағы сыбайлас жемқорлық болып табылады. Әрине, бақылау жоқ жерде тәртіп болмайды. 2009 жылы ішкі істер министрлігі жүргізушілерді даярлау үшін оқу ұйымдарын лицензиялауды тоқтатты және мониторинг тоқтатылды. Енді сіз автомектепте оқымай-ақ анықтама ала аласыз және Мамандандырылған Халыққа қызмет көрсету орталығында емтихан тапсыра аласыз. Қазіргі уақытта автомектептер жауапкершілік көтермейді және адамның талаптарды қоймай оқығандығы туралы анықтама береді. Содан кейін мамандандырылған ХҚО-да теориялық және практикалық емтихандардың әртүрлі әдістері қарастырылады", - деп атап өтті ол.

Депутат теориялық және практикалық емтихандарды тапсыру барысында бұзушылықтар анықталғанын айтады.

"Халыққа қызмет көрсету орталықтарында емтихан тапсырудың автоматтандырылған жүйесімен айла-шарғы жасаудың 222 фактісі тіркелді. Біз Көкшетау мен Өскемен қалаларында осындай фактілердің өсу жағдайлары анықталғанын және жауапты мамандар жазаланғанын білеміз", - деп толықтырды мәжілісмен.

Мәжілісмен жүргізуші куәлігін алу өте қиын болатын елдің мысалына келтірді. Олардың арасында Австралия, Жапония, Италия, Финляндия, Швеция және Германия бар. Онда жүргізуші куәлігін алу қиын процесс. Бұл елдерде автомектептер жүргізушілерге жоғары талаптар қояды. Мысалы, Австралияда жүргізуші куәлігін алу үшін бірнеше жыл қажет. Осы уақыт ішінде сіз екі теориялық және екі практикалық емтихан тапсыруыңыз керек.

Біз сондай-ақ әлем елдерінің ең жақсы тәжірибелерін зерттеп, жүргізуші куәлігін беру туралы қатаң заңдар қабылдауымыз керек.

"Біз білім беру жүйесінде жол қозғалысы ережелері мен автокөлікті басқару негіздерін үйрететін арнайы элективті курстарды енгізу маңызды деп санаймыз. Біздің жастарымыз мектепте оқып жүргенде осы пайдалы дағдыларды үйренуге мүмкіндік алды. Сондықтан білім министрлігі мен ішкі істер министрлігі жалпы оқу бағдарламасын әзірлеуі керек; теориялық тестілеу Мемлекеттік қызмет жөніндегі Агенттікке берілуі тиіс", - деп атап өтті Исабеков.

Ол автодромдарды халықаралық стандарттарға сәйкестендіру қажет деп мәлімдеді.

"Сонымен қатар, автомектептерді лицензиялау және олардың жауапкершілігін арттыру мүмкіндігін қарастыру қажет. Мысалы, егер автомектеп түлектері жыл бойы жол қозғалысы ережелерін бірнеше рет бұзса, мұндай орталықтан лицензияны қайтарып алу тетігін қарастыру қажет. Мұндай тәжірибе Еуропа елдерінде сәтті қолданылуда", - деп түйіндеді ол.