Қазақстанда журналистерге жасалған қуғын - сүргін мен шабуылдар жиілеп кетті – HRW

Ұйымның мәліметтері бойынша, құқық қорғаушылардың пікірінше, елдегі сөз бостандығына қауіп төндіретін "бұқаралық ақпарат құралдары туралы" заң ерекше алаңдаушылық туғызады. Бұл әсіресе жалған ақпарат таратқаны үшін жауапкершілікті күшейтуге байланысты.

"2023 жылы Қазақстан билігі адам құқықтарының бұзылуын жою үшін ешқашан пәрменді қадамдар жасаған жоқ. Жыл басында журналистерге жасалған шабуылдар күрт өсті, бұл оппозиция мен белсенділерге қарсы репрессияның күшеюімен сәйкес келді. Жағдайды түзетудің орнына, билік сөз бостандығы мен бейбіт наразылықтарды шектей отырып, кең қылмыстық айыптауларды қолдануды жалғастыруда", – делінген HRW баяндамасында.

Заңнамалық бастамалар, мысалы, әйелдерді қорғауды күшейтуге арналған жаңа заң ешқашан тұрмыстық зорлық-зомбылықты қылмыстық жауапкершілікке тартпады, бұл құқық қорғаушылардың есебінде де атап өтілген. Заңдар қатайған сайын, әлеуметтік және адам құқықтары саласындағы нақты өзгерістер күмән тудырады.

HRW Жанболат Мамай, Әйгерім Тілеужанова және Марат Жыланбаев сияқты белгілі саяси қайраткерлер мен белсенділерге қарсы қылмыстық істерге ерекше назар аударады. Бұл істер билікті сынауға батылы бар адамдарға қарсы репрессияның өршуін көрсетеді. Сонымен қатар, есепте азаптаудың жаңа жағдайлары, соның ішінде жыныстық зорлық-зомбылық тіркелді, бұл құқық қорғаушылардың алаңдаушылығын одан әрі арттырады.

Әлеуметтік теңсіздік мәселелері де назардан тыс қалмады: елдегі кедейлік өсуде және мұқтаж жандарға көмектесуге арналған әлеуметтік бағдарламалар көпшілікке қол жетімді емес.