"Жаһандық құзыреттердің" жаңа мәртебесі және қоғамдық жұмыс үшін рейтинг: қазақстандық мектептерде не өзгеруі мүмкін

Стандарт білім беру бағдарламаларының мазмұнына, оқушылардың дайындық деңгейіне, сондай-ақ олардың нәтижелерін бағалау критерийлеріне қойылатын негізгі принциптер мен талаптарды реттейді.

Түзетулердің бірі оқыту тіліне қарамастан бастауыш сыныптарда қазақ тілін үйренуді көздейді. Сондай-ақ, "үш тілде білім беру" термині "көптілді білім беру"терминімен ауыстырылды. Білім беру моделі ерте жастан бастап бір уақытта немесе дәйекті түрде бірнеше тілді үйренуді қамтиды.

"Көптілді білім беру қазақ тілін мемлекеттік тіл ретінде, сондай – ақ орыс және шет тілдерін деңгейлік меңгеру және қазақ, орыс және шет тілдерінде сабақтан тыс жұмыстарды ұйымдастыру арқылы кезең-кезеңмен немесе бір мезгілде оқыту негізінде жүзеге асырылады", - делінген құжатта.

"Жаратылыстану" пәніне экологиялық мәдениетті оқыту енгізіледі.

"Критериалды бағалау жүйесіне сәйкес"барлық пәндер мен курстар бойынша оқу жетістіктерін бағалау бойынша талап енгізіледі. Яғни, әр пән бойынша мұғалімдер баға қоя алады.

"Адам және қоғам" білім беру саласы бойынша күтілетін нәтижелер нақтыланды:

• білім алушының бойында ар-ождан, ар-намыс, мейірімділік қасиеттерін, Отан үшін мақтаныш сезімін қалыптастыру;
• жергілікті, ұлттық және жаһандық қоғамдастықтағы өз орнын түсіну;
• ұлттық және жалпыадамзаттық құндылықтарды түсіну;
• отбасындағы, қоғамдағы қарым-қатынас мәдениеттері;
• әлеуметтену, өз халқының және басқа халықтардың мәдениетін құрметтеу, олардың әрекеттері үшін жауапкершілік;
• бастапқы құқықтық және қаржылық сауаттылық дағдыларын қалыптастыру;
• қауіпсіздік негіздерін меңгеру.

Мектеп оқушыларына "жасанды интеллект негізінде дайын құралдар мен қосымшаларды қолдануды" үйретуге ниетті. 

"Жаһандық құзыреттілік" пәні міндетті болуы мүмкін. 

Оқу нәтижелерін бағалаудың негізгі ережелеріне келесі терминдер қосылды:

• негізгі құзыреттер-қазіргі қоғамдағы табысты бейімделу мен қызмет үшін білім деңгейін аяқтаған түлекке қажетті адами қасиеттердің, Дағдылар мен дағдылардың жиынтығы;
• Мета-пәндік құзыреттіліктер-білім алушының нақты өмірлік жағдайларда білімді қолдану қабілетін қамтамасыз ететін әмбебап Дағдылар мен дағдылардың жиынтығы;
• пәндік құзыреттіліктер-білім алушының оқу пәнін оқыту процесінде қалыптасатын білімді, іскерлікті және дағдыларды қолдану қабілеттерінің жиынтығы.

"Жаңа терминдерді енгізу білім алушыларда қандай білім, Дағдылар мен дағдыларды қалыптастыру керектігін нақты анықтауға мүмкіндік береді", – деп есептейді ведомство.

Дәл осы тармақ жобаға түсініктемелерде келіспеушілік тудырды. 

"Қоғамдағы бейімделу мен қызмет үшін адамның қасиеттері мен дағдылары мен құзыреттеріне тек мектеп жауапты емес. Оларды бағалау үшін мектеп емес", - деп жазды ата-аналардың бірі.

Әлеуметтік GPA (Grade point Average – GPA) туралы тармақ даулы пікір тудырды. Министрлік баланың сабақтан тыс жұмыстарға және қоғамдық өмірге қатысуы мен жетістіктерін, сондай-ақ қосымша білім беру нәтижелерін бағалауды ұсынады.

"Әлеуметтік GPA" терминінің енгізілуі білім алушының академиялық үлгерімінен басқа білім беру ұйымының және/немесе қоғамның әлеуметтік өміріне қатысуы мен белсенділігін бағалау және ынталандыру қажеттілігіне байланысты", – деп түсіндірді ведомствода.

Жалпы, жоба елу пікір жинады. Олардың көпшілігі инновацияларды қолдайды.
Қолданыстағы стандарт 2016 жылдан бастап кезең-кезеңімен енгізілді.