Алаяқтықтың жаңа түрлерін қазақстандық полицейлер сипаттады

Оларды жасаудың ең кең тараған тәсілі-белгілі сауда алаңдарының сайттарында, сондай-ақ әлеуметтік желілер мен мессенджерлерде хабарландырулар орналастыру арқылы интернет-сауда. Алаяқтар тауардың немесе қызметтің төмен бағасын көрсетеді және алдын ала төлемді немесе толық төлемді сұрайды.

Биыл осындай 6216 қылмыс тіркелді.

Алаяқтардың осы түрінің құрбаны болмау үшін сізге:

- тексерілген хабарландыру сайттарын пайдалану;
- тауарды алғаннан кейін төлем туралы келісу;
- тауардың бар екеніне көз жеткізіңіз.

Азаматтар өздерінің күмәні мен ашықтығына қарамастан брокерлік компаниялар мен инвестициялық жобаларға инвестиция салу арқылы ақшаны тез көбейтудің әртүрлі схемаларына қатысуды жалғастыруда. Жыл басынан бері мұндай схемалардың құрбаны 1957 қазақстандық болды, олар өз ақшаларын жұмыс істемейтін инвестициялық жобаларға салды. Сонымен қатар, кейбір жағдайларда осы мақсаттар үшін несиелер рәсімделді. Жеңіл ақшаны іздеп, олар жинақтарын жоғалтты.

Алаяқтар азаматтарды ірі компаниялардың, соның ішінде ұлттық компаниялардың, банктердің, криптобиржалардың атынан жалған сайттар құру арқылы қызықтырады. Сонымен қатар, "менеджерлер" және "брокерлер" деп аталатын барлық байланыс онлайн режимінде өтеді. Кейбір жағдайларда алаяқтар үлкен соманы тарту үшін дивидендтерді бір реттік төлеуді жүзеге асырады.

Келесі кең таралған әдіс-банктердің, құқық қорғау органдарының және басқа да мемлекеттік органдардың қызметкерлерінің атынан телефон қоңыраулары. Қазір шетелден жасалған қоңырауларды тасымалдаушылар таниды және бұғаттайды. Осылайша, жүйенің жұмыс істеу кезеңінде 63 миллионнан астам осындай қоңыраулар тоқтатылды.

Алаяқтар азаматтарды алдаудың жаңа жолдарын іздеуді жалғастыруда. Қазір негізінен шетелдік нөмірлерден және WhatsApp арқылы SIM-box құрылғыларын пайдаланып қоңырау шалу арқылы жасалған алаяқтықтар тіркелуде. Осылайша, ағымдағы жылы 4391 қылмыс жасалды.

Ақшаның сақталуын қамтамасыз ету үшін азаматтар ақшаны шоттан немесе депозиттен қауіпсіз "сақтандыру" шотына аударуға сендіреді, ол кейіннен ұрланған ақшаны одан әрі аудару немесе қолма-қол ақшаға айналдыру үшін қолданылады.

Сондай-ақ, алаяқтардың сенімі бойынша азаматтар өз еріктерімен несие рәсімдеді немесе олардың диктанты бойынша телефондарына қашықтан қол жеткізу үшін қосымшалар орнатып, банктерден келіп түскен sms-хабарлама кодтарын хабарлады. Осылайша, азаматтардың өздері банктер қолданатын барлық қауіпсіздік шараларын айналып өтеді. Кейбір жағдайларда олар қолда бар мүлікті (пәтер, автокөлік) кепілге қойды немесе сатты, ал түскен ақша алаяқтардың шоттарына аударылды.

Банк немесе полиция қызметкерлері ешқашан дербес деректерді хабарлауды сұрамайды және телефон арқылы арнайы операциялар жүргізбейді. ІІМ осындай қылмыстардың алдын алуға және ашуға бағытталған шаралар қабылдауда. Банктермен бірлесіп азаматтардың шоттарының сақталуын қамтамасыз ету және заңсыз кредиттерді ресімдеудің жолын кесу жөнінде қосымша шаралар іске асырылуда. Байланыс операторларымен фрод-қоңырауларға қарсы іс-қимыл туралы меморандумдар жасалды. Осындай келісімдерге хабарландыру сайттарымен және ЦАРКА IT-компаниясымен (кибершабуылдарды талдау және тергеу орталығы) қол қойылды.

Барлық өңірлерде интернет-алаяқтықтарды тергеу бойынша "Киберпол" мамандандырылған топтары құрылып, жұмыс істейді. Негізгі назар басқа мемлекеттік органдармен, қаржы мекемелерімен және жеке сектормен өзара іс-қимылды күшейтуге аударылды.

"22 шілдеден бастап Ұлттық Банктің антифрод-орталығына қосылып, барлық өңірлер де қосылды. "Тамшылар" шоттарында 300 млн теңгеден астам қаражат бұғатталған. "Қара тізімге" 835 "тамшы" қойылды, - деп атап өтті ІІМ.

ЦДИАӨМ, ІІМ, ҰҚК, БП, ҰБ құрамында ведомствоаралық жұмыс тобы шеңберінде оған байланыс операторларын қосу туралы мәселе шешілуде. Әлеуметтік инженерияға негізделген телефон алаяқтықтары қарқын алуда. Банктердің және құқық қорғау органдарының жалған қызметкерлерінің алдауының әсерінен сенімді азаматтар өз жинақтарынан айырылады, көтерме кредиттер жинайды. Бұл бөлімде ІІМ шетелдік әріптестермен өзара іс-қимылды күшейтуде. Бүгінгі таңда алдын алудың ең пәрменді шарасы азаматтардың ақпараттық және құқықтық сауаттылығын арттыру болып табылады.

"Сақтық шаралары туралы халықты ақпараттандыру бойынша ауқымды жұмыстар жүргізіп жатырмыз. Тек ағымдағы жылы БАҚ-та профилактикалық сипаттағы 10,5 мыңнан астам материал жарияланды", - деп бөлісті ІІМ.

Министрлік сақтық шараларын еске салды:

- банктер, брокерлік, инвестициялық компаниялар немесе Құқық қорғау органдары қызметкерлерінің кредиттерді ресімдеу, мүлікті сату және өз ақшасын қауіпсіз шоттарға аудару не қарыздарды ресімдеу туралы" телефон " деп аталатын нұсқауларын ешбір жағдайда орындамау;

-ешкімге өзінің дербес деректерін, деректемелерін, қолданылу мерзімдерін, банк карталарының CVV-кодтарын хабарлауға болмайды;

-бөгде адамдардың өтініші бойынша өз телефонына қандай да бір Мобильді қосымшаларды орнатпау. Қолданба деректері алаяқтарға сіздің құрылғыңызға кіруге мүмкіндік береді;

- тауарлар мен қызметтерді сатып алу кезінде белгісіз және тексерілмеген сайттарға дербес деректерге сенбеу. Тексерусіз алдын-ала төлем жасамаңыз. Тауарды алғаннан кейін төлем туралы келіссөздер жүргізуге тырысыңыз;

- күмәнді инвестициялық жобаларға ақша салмаңыз. Инвестиция жасамас бұрын қор нарығын және ақша салуды жоспарлап отырған жобаның заңдылығын мұқият зерделеу қажет;

- қосымшаларды орнату үшін тек App Store және Play Market ресми көздерін пайдаланыңыз;

-төлем жасауға немесе белгісіз контактілерден немесе қалқымалы терезелерден СПАМ-хабарламаларда қамтылған сілтемелер бойынша өтпеңіз. Көбінесе алаяқтар төлем үшін фишингтік сілтеме бойынша өтуді ұсынады;

- шоттарыңыздағы ақшаның қозғалысын жиі тексеріңіз.