Оқиғалар лентасы
- Болты украли с железнодорожных путей в Карагандинской области
- Часть работ по реконструкции аэропорта Балхаша уже завершены
- Из-за смартфонов китайского производства жителям Карагандинской области стало сложно дозваниваться в скорую
- Какой сегодня праздник: 26 ноября
- Қазақстанда дәрі-дәрмектің құны көрші елдерге қарағанда жоғары
- Тұман және жел: Қазақстандағы үш күнге арналған ауа райы болжамы
- Қазақстанда алғаш рет жүктіліктің оныншы аптасынан бастап Даун синдромына тест енгізілді
- 2025 жылғы қаңтарда демалыс күнін ауыстыру: қазақстандықтар өз нұсқаларын ұсынды
- "Сарыарқа" шабуылшысы Қазақстан чемпионатының 11-ші аптасының үздік ойыншысы атанды
- 2035 жылға қарай Қазақстан өзін отынмен толық қамтамасыз етеді — Энергетика министрлігі
- ІІМ: үш күн ішінде ұрланған 900-ден астам мал иелеріне қайтарылды
- Объектілерді террористік тұрғыдан осал стратегиялық объектілерге жатқызу критерийлері өзгертілді
- Тоқаевқа ҰҰА мен қарудың жаңа үлгілерінің Қазақстан армиясына келіп түскені туралы баяндалды
- Қазақстанда тұрғын үй саясатын реформалау бойынша қандай түзетулер болатыны белгілі болды
- Геннадий Головкин күтпеген жаңалықтарды хабарлады
- Бұл атом электр станциясы емес: МӨЗ құрылысының мерзімі депутаттарды ашуландырды
- Қанша қазақстандық аннуитет сатып алып ерте зейнетке шықты
- 31 Желтоқсанда пойызбен жүретіндер үшін билет бағасының төмендеуі белгілі болды
- Цифрландыру тіркеуді алып тастауы тиіс-Олжас Бектенов
- Уақытты аудару туралы сауалнама eGov mobile қосымшасынан жоғалып кетті
- Андрей Буялский "Сарыарқамен"шолу келісімшартына қол қойды
- Портал оқырмандары ekaraganda.kz 2024 жылдың ең жағымды жаңалықтарын таңдады
- Ресейліктер үшін Қазақстан азаматтығын бөліп-бөліп ресімдеу: ІІМ маңызды мәлімдеме жасады
- 2025 жылы 900 ден астам запастағы офицерлер әскери қызметке шақырылады
- Монополистер қазақстандықтарға жылыту үшін 768 млн теңгеден астам қаражат қайтарады
- Электронды білезіктер жиі қолданыла бастады — ҚР Жоғарғы Соты
- Ұрпақтан-ұрпаққа: корейлердің этномәдени бірлестігінің өкілдері қарағандылықтарға кимчи сыйлады
- Қарағанды облысында "ақбөкен" табиғатты қорғау акциясы басталады
- Қарағандыда Майқұдық саябағында бөлшектелген орталық саябақтан жарқыраған қолшатыр табылды
- Теміртауда домушник ұсталды
- ІІМ Қазақстанда адам саудасы фактілері бойынша статистиканы жариялады
- Қарағанды облысында интернет байланысын жақсарту үшін не істеп жатыр
- Қарағанды облысының ардагерлер кеңесінде жаңа басшы
- Қарағандыда осы қыста Майқұдық саябағында да желілік мұз айдыны болады
- Қарағанды облысында SARYARQA Jastary жастар форумы өтті
- Отын тапшылығы Қазақстанға қауіп төндіре ме, - деді Энергетика министрлігінің басшысы
- Қазақстанның қаржы жастығы қаншалықты сенімді?
- Құтқарушылар саусағында сақина тұрып қалған қызға көмектесті
- Қарағанды облысының аграршылары арзандатылған дизель отынын жеткізуге өтінім бере алады
- Неліктен Үкімет Қазақстанда алимент қорын құруға қарсы
- Қарағандылықтарды АИТВ және ЖИТС туралы көбірек білуге шақырады
- Қарағандыда жануарларды қорғау митингі өтті
- Бірінші орын және рекорд: Теміртау спортшылары пауэрлифтингтен әлем чемпионатын жеңіп алды
- Есірткі бизнесінде ұсталған тәртіп сақшылары өмір бойына бас бостандығынан айырылуы керек-AMANAT
- Шахтинск квартеті Қарағандыда жаңа көрме ұсынады
- Қарағандыда ондаған құс Қоректендіргіштер орнатылды
- Қазақстанда Қорғаныс министрлігінің кейбір бұйрықтары өзгертіледі
- Қазақстанның автожолдарында жаңа индекстер енгізілді
- Қарағанды облысында жыл басынан бері 197 отбасы "қандас" мәртебесіне ие болды
- Қарағанды облысында науқастардың қайтыс болуы-туыстары ұзаққа созылған тергеу туралы мәлімдеді
- Денсаулық сақтау министрлігі Mpox вирусын анықтау үшін отандық реагенттерді сатып алуға 900 мың теңгеден астам қаражат жұмсады
- Президенттік олимпиадада қарағандылықтар қола медальдар мен білім гранттарын алды
- Қарағанды облысы бойынша ҰҚКД пара беру кезінде адвокатты 4 млн теңгеге ұстады
- Қарағандылықтарды кәрізді дұрыс пайдалануға үйретуге тырысуда
- Теміртауда көлікке түскен жаяу жүргіншіге айыппұл салынды
- "Террикон алқабы" it-хабында қараша айындағы конференция қандай мәселелерге арналады
- Көптеген қорлар мен бақылау аз: Қазақстанда қайырымдылықпен не дұрыс емес
- Балалар кітапханасында Қарағанды туралы бейнесюжеттер байқауының қорытындысы шығарылды
- Қарағандыда Ева Натанованың жеке көрмесі жұмыс істейді
- Болашақ жұмысшы мамандықтары: Қарағандыда жастар слеті өтті "Enbek.Bolashaq.Damu»
- Қарағандыда халықаралық мысықтар көрмесі өтті. Фоторепортаж
- Түнгі сапарлардың күшін жою: дәрігерлер денсаулық сақтау министрлігіне бейне хабарлама жазды
- Жанып кеткен тамақтың салдарынан Теміртау тұрғынының пәтерінде өрт шықты
- Қарағанды облысында ауыл шаруашылығының үздік қызметкерлері марапатталды
- Серік Сәпиев Қарағанды облысының спорт басқармасын басқарады
- Бұлтты технологиялар бизнес пен стартаптардың өмірін қалай жеңілдетеді: Vk Cloud тәжірибесі
- ҚАЖД бастығы Қарағанды облысы мен Ұлытау тұрғындарымен онлайн кездесті
- Бүгін қандай мереке: 25 қараша
- Қазақстандағы өнімдердің бағасы "көтерілді"
- Қазақстанның судьялар корпусында қанша әйел жұмыс істейді
- Қазақстанда балықтың кейбір түрлерін әкетуге тыйым салынады
- Қазақстан ең қолжетімді мобильді интернеті бар топ-10 елдің қатарына енді
- Қазақстанның шағын және орта компанияларының 49% - женщины әйелдер басқарады
- Қазақстанда жаңа Су кодексінде шағын су объектілері мен мұздықтарды қорғау бойынша шаралар әзірленді
- Сандық көшпенділерге визаны қалай алуға болады
- Қазақстанда балық өсірушілер үшін субсидиялардың жаңа түрін енгізу ұсынылды
- Шетелде жұмысқа орналасу: Қазақстанда жеке жұмыспен қамту агенттіктерінің қызметі реттеледі
- Қазақстанда дәрі-дәрмек өндірісі күрт өсті
- Қазақстанда Еуропаға жаңа тікелей рейс іске қосылуы мүмкін
- Аэротаксилер Қазақстанда іске қосылғысы келеді
- Қазақстанда шетелдік жұмысшыларға квоталарды төмендетуге ниетті
- Сауалнама көрсеткендей, қазақстандықтардың 85% - ы темекі шегудің зиянын мойындайды
- Қазақстанда минералды тыңайтқыштар өндіретін жаңа кәсіпорындар пайда болады
- Тобет тұқымының генофондын қазақстандық ғалымдар зерттеп жатыр
- Қазақстандықтар автосалондарда машинаның қандай маркасын жиі сатып алады
- Қазақстандық авиадиспетчерлер жасанды интеллектті пайдалана отырып оқытылатын болады
- Қазақстанда малға 50 миллион тоннадан астам жем дайындалды
- Қазақстандықтар бір айда 164 мыңға жуық автокөлікті есепке қойды
- Қазақстан өңірлерінде құрма қанша тұрады
- Қазақстанның су көлігі 2024 жылы жолаушылар санын екі есеге арттырды
- Қазақстандағы алаяқтықтың жаңа түрі: БАӘ, Қытай және Грузиядан машиналар сатып алу
- Қазақстандықтар инвестициялық монеталарды сауда алаңдары арқылы сатып ала алады
- Қазақстанда музыканттарға авторлық аударымдарды цифрландыру ұсынылады
- Қазақстандағы қоймалардың тапшылығы: электрондық сауданың өрлеуі неде
- Мәселелер көбейіп келеді: машиналар қашан көтеріле бастайды?
- Қазақстанда төлем карталарының саны 80 млн бірлікке жетті
- Қазақстанда үш жасқа дейінгі машиналарды әкелу тәртібі өзгерді
- Жаңа жылға қалай қауіпсіз арықтауға болады
- Әлемдегі тұщы су қорының азаюы деп түсіндірді ғалымдар
- Қазақстан Орталық және Оңтүстік Азиядағы ең тұрақты ел мәртебесін растады
- Қазақстан туризм саласында беделді халықаралық сыйлыққа ие болды
- Арал теңізі Қазақстанда шынымен де суға тола ма?
- Қазақстандықтар тұтынушылық кредиттерді көбірек ала бастады
- Қазақстанда жаңа егіннің астығын тікелей сатып алу үшін қанша ақша қажет
- Қазақстандықтар "Болашақ" бағдарламасы бойынша бакалавр дәрежесін ала алады
- 2024 жыл жер тарихындағы ең ыстық жыл болуы мүмкін
- Қазақстанда Жеңіл өнеркәсіп қалай дамиды?
- Қазақстанда 26 млрд теңгеге салық кімге қосымша есептелді
- Әділет министрлігінің Заң шығару институтында түбегейлі өзгерістер қажет ― депутат
- Қазақстанда 2024 жылы қандай жаңа зауыттар мен фабрикалар іске қосылды
- Қазақстанда көтерме және бөлшек сауда көлемі өсті
- Қазақстанның қай қаласында ең арзан пәтерлер бар
Сауалнама
- Иә. Олар өте жақсы жасайды;(295)
- Мен сапаға ризамын,бірақ тұрақты кептелістер кедергі келтіреді;(44)
- Жоқ. Олардың не жаман екенін бірден көруге болады-олар екі жылдан кейін ауысады;(271)
- Қанша жасасаңыз да, мағынасы болмайды. Тек желге ақша.(33)
Главные вопросы об АЭС в Казахстане: кто, как и в какие сроки может ее построить
Фото: pixabay6 октября состоится Общенациональный референдум по вопросу строительства атомной электростанции в Казахстане, который поставит точку в споре сторонников и противников ядерной энергетики. Zakon.kz обратился к экспертам за ответами на самые частые вопросы казахстанцев о данном проекте.
Действительно ли нужно строить АЭС в Казахстане?
Дефицит электроэнергии в Казахстане уже начинает ощущаться, особенно на юге страны. В ближайшие несколько лет ситуация может ухудшиться, и по мере роста потребления энергии, а также при высокой изношенности генерирующих мощностей дефицит может привести к регулярным веерным отключениям в регионах и крупных городах.
Угольные электростанции, которые составляют около 70% от всей генерации, находятся в изношенном состоянии (порядка 70%), и их замена требует значительных инвестиций и времени. В этом контексте строительство новых генерирующих мощностей, таких как АЭС, становится все более актуальным для предотвращения кризиса в энергоснабжении.
Какие существуют ядерные реакторы в мире? Реактор какого типа планируют построить в Казахстане?
В мире были созданы реакторы разных поколений: I, II, III, III+ и IV.
Казахстан планирует построить референтные, то есть проверенные и имеющие опыт эксплуатации, реакторы поколения III или III+.
Кто может построить АЭС в Казахстане?
В настоящее время в качестве потенциальных поставщиков ядерных технологий рассматриваются компании «CNNC» (КНР, реактор HPR1000), ГК «Росатом» (РФ, реактор ВВЭР-1200), «KHNP» (Южная Корея, реактор APR1400) и «EDF» (Франция, реактор EPR1200). Эти реакторы имеют двухконтурную систему с водой под давлением и обеспечивают высокую степень надежности и безопасности, минимизируя вероятность аварий.
Поставщика выберут, опираясь на такие критерии, как безопасность, экономические показатели, наличие положительного опыта эксплуатации и другие важные вопросы национальных интересов страны.
К проекту привлекут международные организации, в частности, Международное агентство по атомной энергии (МАГАТЭ). Они будут осуществлять дополнительный контроль.
Как атомная станция защищена на случай аварии? Не вмешается ли человеческий фактор?
Современные АЭС поколений III и III+ оснащены как активными, так и пассивными системами безопасности. Пассивные системы безопасности не требуют вмешательства человека и могут эффективно предотвращать аварии, такие как плавление активной зоны реактора. Это минимизирует зависимость от человеческого фактора и повышает общую безопасность станции.
Кроме того, современные АЭС оснащены сложными системами мониторинга и диагностики, которые в реальном времени отслеживают ключевые параметры реактора и автоматически реагируют на отклонения.
Как будут храниться радиоактивные отходы? Может ли нарушение условий их хранения привести к экологической катастрофе?
При эксплуатации АЭС образуется около 50 кубометров радиоактивных отходов в год на энергоблок мощностью 1200 мегаватт. АЭС находятся в промышленной эксплуатации более 60 лет, за которые на двухблочной станции всего будет произведено примерно 7200 тонн отходов. Существующие технологии переработки радиоактивных отходов позволяют обеспечить их полную безопасность при хранении и последующем захоронении. Для сравнения: отходы угольной электростанции составляют сотни тысяч тонн ежегодно.
Радиоактивные отходы будут храниться в специально оборудованных хранилищах с соблюдением международных стандартов и под контролем МАГАТЭ. Современные технологии хранения отходов позволяют минимизировать риск радиационного загрязнения.
Сколько лет потребуется для строительства атомной электростанции?
Строительство АЭС потребует около 10 лет. Этот период включает в себя подготовку документов, получение разрешений и лицензий, проектирование, строительство и пуско-наладочные работы. Длительность процесса обусловлена сложностью технологии, требованиями к безопасности и необходимостью соблюдения всех международных норм и стандартов.
Не получится ли так, что к моменту возведения АЭС стране все равно не будет хватать энергомощностей, которые обеспечит станция?
Для покрытия растущего спроса на электроэнергию запланирована модернизация существующих и строительство новых генерирующих мощностей с вводом более 26,5 ГВт до 2035 года.
Планируется строительство АЭС с расчетной мощностью до 2800 МВт, что позволит частично покрыть существующий и прогнозируемый дефицит энергии. В случае успешной реализации проекта и стабилизации внутренних потребностей возможно появление излишков электроэнергии, которые Казахстан сможет экспортировать в соседние страны, такие как Узбекистан и Кыргызстан.
При этом в долгосрочной перспективе Казахстану, возможно, потребуется строительство нескольких АЭС, особенно если страна продолжит двигаться к углеродной нейтральности и уменьшению зависимости от угольной генерации.
Достаточно ли в Казахстане специалистов, способных обслуживать атомную электростанцию? Где и как будут готовить новых?
Согласно общемировой практике, в среднем, на этапе эксплуатации АЭС требуется персонал в количестве около 2000 человек с высшим и средне-специальным образованием. При этом работники станции, имеющие образование по ядерным специальностям, составляют около 20% от промышленно-производственного персонала АЭС.
В настоящее время в сфере мирного использования атомной энергии Казахстана в целом трудятся более 25 тыс. человек (около 22 тыс. человек в АО «НАК "Казатомпром").
Подготовка кадров в атомной отрасли ведется по образовательным программам "Ядерная физика", "Теоретическая ядерная физика", "Ядерная физика и атомная энергетика", "Ядерная инженерия", "Атомные электрические станции и установки" и другим в университетах:
- Восточно-Казахстанский технический университет им. Д. Серикбаева.
- Евразийский национальный университет им. Л. Гумилева.
- Восточно-Казахстанский университет им. С. Аманжолова.
- Казахский национальный университет им. аль-Фараби.
- Государственный университет им. Шакарима города Семей.
- Алматинский университет энергетики и связи им. Г. Даукеева.
По образовательным программам "Ядерная физика", "Теоретическая ядерная физика", "Ядерная физика и атомная энергетика", "Ядерная инженерия", "Атомные электрические станции и установки" контингент обучающихся в период 2023-2024 годов составлял около 250 человек.
Подготовка кадров по атомной отрасли в казахстанских вузах также осуществляется на основе образовательных и двудипломных программ. Например, в КазНУ им. аль-Фараби и ЕНУ им. Л. Гумилева действует двудипломная программа бакалавриата совместно с Российским университетом "Дубна".
Также КазНУ им. аль-Фараби совместно с Национальным исследовательским ядерным университетом "МИФИ" (РФ) запустил двудипломную образовательную программу магистратуры по направлению "Теоретическая ядерная физика".
С октября 2022 года в Алматинском филиале МИФИ студенты проходят обучение по направлению "Ядерная физика и технологии" (бакалавриат).
Обучающиеся проходят практику на таких предприятиях, как АО "Ульбинский металлургический завод" (УМЗ) (АО "НАК "Казатомпром"), Институт ядерной физики РК (Алматы), Национальный ядерный центр РК (Курчатов), также ввиду универсальности получаемых знаний на предприятиях металлургической отрасли, в научно-исследовательских лабораториях.
Подорожает ли электроэнергия для казахстанцев в случае появления АЭС? Как ее строительство отразится на тарифах для населения?
Стоимость электроэнергии от АЭС будет зависеть от ряда факторов, включая расходы на строительство, эксплуатацию и амортизацию.
В долгосрочной перспективе появление АЭС может способствовать стабилизации тарифов за счет снижения зависимости от колебаний цен на углеводороды и импорта электроэнергии.
Какими средствами, помимо строительства АЭС, возможно бороться с энергодефицитом? Что выгоднее для экономики?
Помимо строительства атомной электростанции, власти Казахстана рассматривают модернизацию существующих угольных станций, строительство новых газовых станций, а также развитие возобновляемых источников энергии (ветровых и солнечных станций).
Однако, учитывая глобальную тенденцию к декарбонизации и обязательства Казахстана по достижению углеродной нейтральности к 2060 году, полагаться только на уголь и газ в долгосрочной перспективе неэффективно.
ВИЭ (возобновляемые источники энергии) также имеют ограничения из-за их нестабильности и зависимости от погодных условий. Строительство АЭС в связке с ВИЭ сможет обеспечить стабильное и надежное энергоснабжение при значительном снижении выбросов парниковых газов.