Оқиғалар лентасы
- Из-за смартфонов китайского производства жителям Карагандинской области стало сложно дозваниваться в скорую
- Какой сегодня праздник: 26 ноября
- Қазақстанда дәрі-дәрмектің құны көрші елдерге қарағанда жоғары
- Тұман және жел: Қазақстандағы үш күнге арналған ауа райы болжамы
- Қазақстанда алғаш рет жүктіліктің оныншы аптасынан бастап Даун синдромына тест енгізілді
- 2025 жылғы қаңтарда демалыс күнін ауыстыру: қазақстандықтар өз нұсқаларын ұсынды
- "Сарыарқа" шабуылшысы Қазақстан чемпионатының 11-ші аптасының үздік ойыншысы атанды
- 2035 жылға қарай Қазақстан өзін отынмен толық қамтамасыз етеді — Энергетика министрлігі
- ІІМ: үш күн ішінде ұрланған 900-ден астам мал иелеріне қайтарылды
- Объектілерді террористік тұрғыдан осал стратегиялық объектілерге жатқызу критерийлері өзгертілді
- Тоқаевқа ҰҰА мен қарудың жаңа үлгілерінің Қазақстан армиясына келіп түскені туралы баяндалды
- Қазақстанда тұрғын үй саясатын реформалау бойынша қандай түзетулер болатыны белгілі болды
- Геннадий Головкин күтпеген жаңалықтарды хабарлады
- Бұл атом электр станциясы емес: МӨЗ құрылысының мерзімі депутаттарды ашуландырды
- Қанша қазақстандық аннуитет сатып алып ерте зейнетке шықты
- 31 Желтоқсанда пойызбен жүретіндер үшін билет бағасының төмендеуі белгілі болды
- Цифрландыру тіркеуді алып тастауы тиіс-Олжас Бектенов
- Уақытты аудару туралы сауалнама eGov mobile қосымшасынан жоғалып кетті
- Андрей Буялский "Сарыарқамен"шолу келісімшартына қол қойды
- Портал оқырмандары ekaraganda.kz 2024 жылдың ең жағымды жаңалықтарын таңдады
- Ресейліктер үшін Қазақстан азаматтығын бөліп-бөліп ресімдеу: ІІМ маңызды мәлімдеме жасады
- 2025 жылы 900 ден астам запастағы офицерлер әскери қызметке шақырылады
- Монополистер қазақстандықтарға жылыту үшін 768 млн теңгеден астам қаражат қайтарады
- Электронды білезіктер жиі қолданыла бастады — ҚР Жоғарғы Соты
- Ұрпақтан-ұрпаққа: корейлердің этномәдени бірлестігінің өкілдері қарағандылықтарға кимчи сыйлады
- Қарағанды облысында "ақбөкен" табиғатты қорғау акциясы басталады
- Қарағандыда Майқұдық саябағында бөлшектелген орталық саябақтан жарқыраған қолшатыр табылды
- Теміртауда домушник ұсталды
- ІІМ Қазақстанда адам саудасы фактілері бойынша статистиканы жариялады
- Қарағанды облысында интернет байланысын жақсарту үшін не істеп жатыр
- Қарағанды облысының ардагерлер кеңесінде жаңа басшы
- Қарағандыда осы қыста Майқұдық саябағында да желілік мұз айдыны болады
- Қарағанды облысында SARYARQA Jastary жастар форумы өтті
- Отын тапшылығы Қазақстанға қауіп төндіре ме, - деді Энергетика министрлігінің басшысы
- Қазақстанның қаржы жастығы қаншалықты сенімді?
- Құтқарушылар саусағында сақина тұрып қалған қызға көмектесті
- Қарағанды облысының аграршылары арзандатылған дизель отынын жеткізуге өтінім бере алады
- Неліктен Үкімет Қазақстанда алимент қорын құруға қарсы
- Қарағандылықтарды АИТВ және ЖИТС туралы көбірек білуге шақырады
- Қарағандыда жануарларды қорғау митингі өтті
- Бірінші орын және рекорд: Теміртау спортшылары пауэрлифтингтен әлем чемпионатын жеңіп алды
- Есірткі бизнесінде ұсталған тәртіп сақшылары өмір бойына бас бостандығынан айырылуы керек-AMANAT
- Шахтинск квартеті Қарағандыда жаңа көрме ұсынады
- Қарағандыда ондаған құс Қоректендіргіштер орнатылды
- Қазақстанда Қорғаныс министрлігінің кейбір бұйрықтары өзгертіледі
- Қазақстанның автожолдарында жаңа индекстер енгізілді
- Қарағанды облысында жыл басынан бері 197 отбасы "қандас" мәртебесіне ие болды
- Қарағанды облысында науқастардың қайтыс болуы-туыстары ұзаққа созылған тергеу туралы мәлімдеді
- Денсаулық сақтау министрлігі Mpox вирусын анықтау үшін отандық реагенттерді сатып алуға 900 мың теңгеден астам қаражат жұмсады
- Президенттік олимпиадада қарағандылықтар қола медальдар мен білім гранттарын алды
- Қарағанды облысы бойынша ҰҚКД пара беру кезінде адвокатты 4 млн теңгеге ұстады
- Қарағандылықтарды кәрізді дұрыс пайдалануға үйретуге тырысуда
- Теміртауда көлікке түскен жаяу жүргіншіге айыппұл салынды
- "Террикон алқабы" it-хабында қараша айындағы конференция қандай мәселелерге арналады
- Көптеген қорлар мен бақылау аз: Қазақстанда қайырымдылықпен не дұрыс емес
- Балалар кітапханасында Қарағанды туралы бейнесюжеттер байқауының қорытындысы шығарылды
- Қарағандыда Ева Натанованың жеке көрмесі жұмыс істейді
- Болашақ жұмысшы мамандықтары: Қарағандыда жастар слеті өтті "Enbek.Bolashaq.Damu»
- Қарағандыда халықаралық мысықтар көрмесі өтті. Фоторепортаж
- Түнгі сапарлардың күшін жою: дәрігерлер денсаулық сақтау министрлігіне бейне хабарлама жазды
- Жанып кеткен тамақтың салдарынан Теміртау тұрғынының пәтерінде өрт шықты
- Қарағанды облысында ауыл шаруашылығының үздік қызметкерлері марапатталды
- Серік Сәпиев Қарағанды облысының спорт басқармасын басқарады
- Бұлтты технологиялар бизнес пен стартаптардың өмірін қалай жеңілдетеді: Vk Cloud тәжірибесі
- ҚАЖД бастығы Қарағанды облысы мен Ұлытау тұрғындарымен онлайн кездесті
- Бүгін қандай мереке: 25 қараша
- Қазақстандағы өнімдердің бағасы "көтерілді"
- Қазақстанның судьялар корпусында қанша әйел жұмыс істейді
- Қазақстанда балықтың кейбір түрлерін әкетуге тыйым салынады
- Қазақстан ең қолжетімді мобильді интернеті бар топ-10 елдің қатарына енді
- Қазақстанның шағын және орта компанияларының 49% - женщины әйелдер басқарады
- Қазақстанда жаңа Су кодексінде шағын су объектілері мен мұздықтарды қорғау бойынша шаралар әзірленді
- Сандық көшпенділерге визаны қалай алуға болады
- Қазақстанда балық өсірушілер үшін субсидиялардың жаңа түрін енгізу ұсынылды
- Шетелде жұмысқа орналасу: Қазақстанда жеке жұмыспен қамту агенттіктерінің қызметі реттеледі
- Қазақстанда дәрі-дәрмек өндірісі күрт өсті
- Қазақстанда Еуропаға жаңа тікелей рейс іске қосылуы мүмкін
- Аэротаксилер Қазақстанда іске қосылғысы келеді
- Қазақстанда шетелдік жұмысшыларға квоталарды төмендетуге ниетті
- Сауалнама көрсеткендей, қазақстандықтардың 85% - ы темекі шегудің зиянын мойындайды
- Қазақстанда минералды тыңайтқыштар өндіретін жаңа кәсіпорындар пайда болады
- Тобет тұқымының генофондын қазақстандық ғалымдар зерттеп жатыр
- Қазақстандықтар автосалондарда машинаның қандай маркасын жиі сатып алады
- Қазақстандық авиадиспетчерлер жасанды интеллектті пайдалана отырып оқытылатын болады
- Қазақстанда малға 50 миллион тоннадан астам жем дайындалды
- Қазақстандықтар бір айда 164 мыңға жуық автокөлікті есепке қойды
- Қазақстан өңірлерінде құрма қанша тұрады
- Қазақстанның су көлігі 2024 жылы жолаушылар санын екі есеге арттырды
- Қазақстандағы алаяқтықтың жаңа түрі: БАӘ, Қытай және Грузиядан машиналар сатып алу
- Қазақстандықтар инвестициялық монеталарды сауда алаңдары арқылы сатып ала алады
- Қазақстанда музыканттарға авторлық аударымдарды цифрландыру ұсынылады
- Қазақстандағы қоймалардың тапшылығы: электрондық сауданың өрлеуі неде
- Мәселелер көбейіп келеді: машиналар қашан көтеріле бастайды?
- Қазақстанда төлем карталарының саны 80 млн бірлікке жетті
- Қазақстанда үш жасқа дейінгі машиналарды әкелу тәртібі өзгерді
- Жаңа жылға қалай қауіпсіз арықтауға болады
- Әлемдегі тұщы су қорының азаюы деп түсіндірді ғалымдар
- Қазақстан Орталық және Оңтүстік Азиядағы ең тұрақты ел мәртебесін растады
- Қазақстан туризм саласында беделді халықаралық сыйлыққа ие болды
- Арал теңізі Қазақстанда шынымен де суға тола ма?
- Қазақстандықтар тұтынушылық кредиттерді көбірек ала бастады
- Қазақстанда жаңа егіннің астығын тікелей сатып алу үшін қанша ақша қажет
- Қазақстандықтар "Болашақ" бағдарламасы бойынша бакалавр дәрежесін ала алады
- 2024 жыл жер тарихындағы ең ыстық жыл болуы мүмкін
- Қазақстанда Жеңіл өнеркәсіп қалай дамиды?
- Қазақстанда 26 млрд теңгеге салық кімге қосымша есептелді
- Әділет министрлігінің Заң шығару институтында түбегейлі өзгерістер қажет ― депутат
- Қазақстанда 2024 жылы қандай жаңа зауыттар мен фабрикалар іске қосылды
- Қазақстанда көтерме және бөлшек сауда көлемі өсті
- Қазақстанның қай қаласында ең арзан пәтерлер бар
Сауалнама
- Иә. Олар өте жақсы жасайды;(295)
- Мен сапаға ризамын,бірақ тұрақты кептелістер кедергі келтіреді;(44)
- Жоқ. Олардың не жаман екенін бірден көруге болады-олар екі жылдан кейін ауысады;(270)
- Қанша жасасаңыз да, мағынасы болмайды. Тек желге ақша.(33)
Карлаг: история, которую нельзя забывать
Немалая часть истории становления Казахстана пришлась на жесточайшие годы Сталинских репрессий. За годы правления Сталина в Казахскую ССР было депортировано помимо огромного числа граждан СССР, 800 тысяч немцев, 102 тысячи поляков, 19 тысяч корейских семей, 507 тысяч представителей народов Северного Кавказа. За годы репрессий в лагеря Казахстана было сослано более 5 миллионов человек.
С 1930 по 1953 годы на территории Казахской АССР располагался один из крупнейших в СССР исправительно-трудовых лагерей — Карлаг. Об истории этого учреждения уже написано немало книг и статей, в том числе со слов бывших заключённых и непосредственно самих работников трудового лагеря. Однако на сегодняшний день уже осталось мало тех, кто может рассказать о событиях, происходивших в его стенах от первого лица. Но есть те, кто приложил немало усилий, чтобы зафиксировать события тех лет. Те, кто получал информацию о происходившем в лагере из уст и писем людей, ставших жертвами политического режима. Одна из них - журналист, лауреат премии Союза журналистов Казахстана 2002 года за книгу «Карлаг. По обе стороны "колючки"», автор трех книг о Карлаге, редактор-составитель «Книги скорби. Расстрельные списки» по Карагандинской области Екатерина Кузнецова.
Фото: inkaraganda.kz
Годы великого обмана
Екатерина Борисовна родилась в 1938 году. Жизнь в советском союзе представляла себе только по книгам и фильмам, так как родилась в Даляне, Китае, и только в 1954 году её отец принял решение вернуться с семьёй на историческую родину. В 1961 году она окончила факультет журналистики в КазГУ им. Кирова в Алма-Ате и по распределению попала в областную молодежную газету «Комсомолец Караганды», а немного позже в областную газету «Индустриальная Караганда», где после проработала долгое время. В те годы, как рассказывает журналист, слово “Карлаг” не звучало нигде. Люди, которые отбывали там наказание, вышли на свободу, стали жить в Караганде, в городах-спутниках. Многие работали преподавателями в школах, вузах, университетах. Но о лагере, о том, что происходило за его стенами, о том, как люди проводили там по 10 -15 лет, никто ничего не рассказывал. Даже по прошествии двадцати лет после его закрытия, все разговоры о Карлаге были под строгим запретом.
- Когда я начала работать в журналистике, об этом вообще не говорили, хотя я окончила университет в 1961 году, и это было время “хрущёвской оттепели”. Помню, тогда опубликовали рассказы Солженицына, в том числе рассказ «Матрёнин двор», но когда я его прочитала, то не могла поверить, что такое было на самом деле. Это было что-то из области фантастики. Но со временем в Караганде я стала сталкиваться с этими людьми, с теми самыми репрессированными. Они никогда ничего о себе не рассказывали, ни слова о годах, проведённых в лагере, потому что, выходя, они подписывали документ о неразглашении. Подписка была совершенно потрясающе составлена, по большому счёту людям, которые выходили на свободу, разрешалось только дышать. Всё остальное было запрещено. При общении с этими людьми у меня возникало недоумение: они были невероятно образованными, интеллигентными, грамотными, не какие-то там уголовники. Потом был интересен национальный состав: откуда здесь, в Караганде, поляки, чеченцы, финны и ещё множество национальностей. В школах, в университетах были идеальные преподаватели, я помню, что мы слушали их с открытыми ртами, настолько они были образованными. Настолько грамотно была поставлена речь, что сложно было поверить: эти люди пережили репрессии. Но все молчали, если расскажешь – 25 лет. Поэтому, даже после закрытия лагеря ещё долгие годы все жили в страхе. Хотя, конечно, люди знали: те, кто принимал на работу, коллеги, окружение, они знали, откуда этот человек, ведь выходя на свободу, они получали лишь справку. Никаких паспортов, дипломов, свидетельств – только справка. Но, безусловно, они получали работу, не имея на руках подтверждающего документа, потому что каждый, кто жил в те годы, понимал, кого на самом деле отправляли в лагеря. Это была интеллигенция, это были лучшие умы со всего союза, - рассказывает Екатерина Кузнецова.
Правда, как разорвавшаяся бомба
В 1985 году Михаил Горбачёв становится Генеральным секретарем ЦК КПСС, и сразу начинает продвигать идею глобальной перестройки. Во время его правления начинаются перемены и в сфере журналистики: в 1988 году газета «Казахстанская правда» - главное издание страны, на целую полосу, опубликовывает статью под названием «Карлаг» журналиста Виктора Дика. Автор был из ссыльных немцев, и информация в статье была написана со слов его бабушки, дедушки, близкого окружения. Как рассказывает Екатерина Кузнецова, тогда эта новость имела эффект разорвавшейся бомбы.
- Горбачёва можно расценивать по-разному, но он сделал великое дело: он открыл нам рты. Он дал возможность людям говорить правду и узнать правду. В этом его великая заслуга. Когда мы увидели, что целая полоса “казахстанской правды” была посвящена рассказам бывших заключённых Карлага, то на следующий же день продублировали эту полосу в своей газете. В Караганде этот материал получил огромный резонанс. Представьте: половина Караганды – это выжившие от голода казахи, вторая половина – репрессированные русские семьи и их потомки, бывшие сидельцы лагерей, спецпереселенцы, переселённые народы, такие как корейцы, чеченцы, ингуши, поляки и все остальные. И вдруг такой взрыв. Газету раскупили мгновенно, тогда это было 199 тысяч экземпляров, - рассказывает Екатерина Борисовна.
- После этого пошли письма: люди поняли, что можно говорить, - продолжает спикер. - Мы начали публиковать истории этих людей, их было великое множество. Они писали про своих матерей, отцов, про тех, кого расстреляли, писали те, кто сами сидели и вышли на свободу. А мы всё это публиковали. Только в тот год люди поняли, что можно говорить правду. До этого страна жила в двух измерениях: в настоящем и в выдуманном. Все знали своё прошлое, но все его скрывали.
Пять тысяч расстрелянных
Ещё в 1990 году Екатерина Борисовна занимается составлением списка расстрелянных заключённых в Карлаге. Список погибших тогда прислали из Москвы. Это те люди, которые с 1931 по 1951 годы были приговорены органами НКВД к 58-й статье - расстрел. В списке было почти 5 тысяч человек.
- При составлении книги я сделала разбор по национальностям: репрессированные корейцы, немцы, французы, поляки и т.д. Отдельной статьёй были дети. Из разговоров с бывшими сотрудниками лагеря я узнала, как людей отправляли на расстрел: сверху приходила телеграмма, в которой было указано число и направление. К примеру, по первой категории – расстрел – 8 человек. По второй категории – лагерь – 13 человек. Никаких имён и фамилий. А уже выбирали на свой вкус. Люди ни в чём не были виноваты. К ним просто приходили с обыском, потом объявляли врагами народа, забирали и высылали. Не было никаких шпионов. В моём списке есть мальчишка – пионервожатый 8-ой школы, ему было 18 лет. За что его расстреляли? Или 17-летняя трактористка из аула, которая не говорила ни слова по-русски. Она тоже в книге. Причём первые расстрелы начались ещё в 1931-1932 году, и тогда особенно много жертв среди стариков, это сильно бросается в глаза. Логики расстрелов нет никакой, - рассказывает Екатерина Борисовна.
Фото с сайта mira1.ru
Карлаг
Спикер отметила, что Карагандинский лагерь был сельскохозяйственного направления. Его основной задачей было обеспечение карагандинского угольного бассейна сельской продукцией. Также активно развивалось разведение скота. Помещение в Долинке, которое сегодня используется как музей, ранее было зданием главного управления карагандинского исправительно-трудового лагеря НКВД. В нём были сельхоз отделы, промышленные отделы, кабинеты и спецотдел, в котором хранились все документы, а также столовая для служащих. Протяжённость самого лагеря составляла около 300 километров и обслуживалась двумя железнодорожными линиями, по которым привозили заключённых. А входные ворота были на станции Карабас.
Фото сайта kinosaitonlain.ru
- Как-то я спросила у одного из бывших офицеров: «Скажите, в лагере ведь рождались дети, что с ними делали?». Он рассказал, что их держали в отдельном помещении. Когда приходило время кормления, выстраивали мамок, и те должны были накормить детей. Причём главным условием было: 30 мл на каждого. А как? Когда они сами были истощёнными, голодными. В общем, женщины друг друга выручали. А потом детей забирали в детский дом, и никогда не указывали в справках данные отцов, только матерей, - рассказывает Екатерина Кузнецова.
По её словам, заключённых расстреливали на свежем воздухе, недалеко от места, где находилась женская колония. Причём стреляли сразу на кладбище, а тела просто скидывали вниз.
- Недалеко от оперчекистского отдела была комната, без окон и с одной дверью. В эту комнату – 12 квадратных метров привозили заключённых из лагерных отделений. Они стояли там, связанными, целую ночь, а в 4 часа утра к ним приходили. Место расстрела было в районе кладбища, от 149 колонии и до Шахтинска. Сейчас там просто степь, а раньше там были сплошь братские могилы – длинные холмы. Их привозили по 8 или 10 человек и расстреливали. При этом присутствовали всегда трое: судья, начальник следственного отдела и расстрельщик, - рассказала Екатерина Кузнецова.
Подробнее события того времени Екатерина Кузнецова описывает в своих статьях и книгах. Её книги о Карлаге сегодня изданы не только в Казахстане, но и в России и США. Карагандинцы могут ознакомиться с ними в библиотеках города.