#КүшiмiзБiрлiкте

Оқиғалар лентасы

Кеше
03 желтоқсан
02 желтоқсан

Сауалнама

Бір уақыт белдеуіне ауысу сізге қалай әсер етті?
  • 1. Оң. Олар жақсы ұйықтай бастады.(347)
  • 2. Теріс. Мен бірдей жұмыс көлемін нашар басқарамын. Қыста мен күнді әрең көрдім.(2184)
  • 3. Мен айырмашылықты мүлдем байқамадым.(73)

Басқа елдермен салыстырғанда Қазақстанда тұрғын үй қаншалықты қолжетімді

Басқа елдермен салыстырғанда Қазақстанда тұрғын үй қаншалықты қолжетімді Фото: экараганда
«Казинформ»

Тұрғын үй-өмір сүру сапасын анықтайтын негізгі қажеттіліктердің бірі. Алайда, пәтер бағасы мен табыс деңгейі арасындағы алшақтық нақты проблемаға айналады. Kazinform агенттігі әртүрлі елдердегі тұрғын үй бағасы мен орташа жалақыны салыстыруға және тұрғындардың өз пәтеріне қанша жыл жинайтынын есептеуге тырысты. 

Finder порталының мәліметі бойынша, 2025 жылы әлемдегі пәтердің орташа бағасы шамамен 208,5 мың АҚШ долларын құрайды. Зерттеу барысында екі жатын бөлмесі және бір қонақ бөлмесі бар 59 шаршы метрлік пәтерлер қарастырылды. Мұндай көрсеткіштер әртүрлі елдердегі азаматтардың сатып алу қабілетін объективті салыстыруға мүмкіндік береді. Алайда, сарапшылар нарық үнемі өзгеріп отырады және 10 жылдан кейін бағалар мүлдем басқаша болуы мүмкін деп ескертеді. 

цены на жилье
Инфографика: Kazinform

Қаржы сарапшысы Айбар Олжаев Қазақстан түрлі елдердің тұрғын үй саясатындағы тәжірибесін сәтті ұштастыратынын атап өтті.

"Біз Германиядан тұрғын үйге жинақтау моделін алдық, Сингапурдың үлгісімен әлеуметтік тұрғын үй саламыз, ал классикалық ипотека — жалпыға бірдей қабылданған әлемдік тәжірибе. Кейбір елдерде инфляцияның төмен болуына байланысты ипотека ставкалары төмен. Бізде коммерциялық ипотека қымбатырақ, бірақ жеңілдікті бағдарламалар бар. Қазір барлық ипотекалардың жартысына жуығы жеңілдікті шарттар бойынша ресімделді, олардың көпшілігі "Отбасы банкі" портфелінде", — деп түсіндіреді сарапшы.
 
Numbeo сайтының деректері бойынша, Қазақстанда "тұрғын үй бағасының табысқа шаққандағы" коэффициенті 9,40 құрайды. Басқаша айтқанда, қарапайым қазақстандыққа пәтер сатып алу үшін тоғыз жылдан астам жалпы жалақы жинау қажет болады. А. Олжаевтың есептеулері де осы мәндерге жақын.
 
"Адамдар көбінесе бірнеше пәтер сатып алуға тырысады, өйткені баламалы инвестициялық құралдар аз. Сондықтан тұрғын үйге сұраныс жоғары. Шаршы метрдің құны шамамен 550 мың теңге, орташа жалақы-405 мың теңге. Егер отбасы 40 шаршы метрлік пәтер сатып алғысы келсе, жинақ 120 айға, яғни 10 жылға созылады. Бұл инфляцияны ескермейді", - дейді сарапшы.
 
Осы деректерге сүйене отырып, қарапайым қазақстандыққа тұрғын үйге жинақтау үшін орта есеппен 8 жылдан 10 жылға дейін уақыт қажет болады. 

Мемлекеттік қаржы ресурстары өңірлерге бағытталуы тиіс
 
Әлемде пәтер құнының айырмашылығы орасан зор. Мысалы, Сингапурдағы үш бөлмелі пәтер орташа есеппен 1,37 миллион долларды құрайды, Ташкентте шамамен 97 мың доллар тұрады, ал ең арзан нұсқалар Кубада бар болғаны 23 мың долларды құрайды.
 
Қазақстанда жағдай келесідей: ең қымбат пәтерлер Астана мен Алматыда, ал ең қолжетімді пәтерлер Ақтөбе мен Орал қалаларында орналасқан. Алматының қайталама нарығында шаршы метр 701 088 теңге, Астанада — 678 190, Атырауда — 495 004 теңге тұрады. Ең арзан тұрғын үй Қызылордада — 317 693, Көкшетауда — 337 856, Ақтауда — бір шаршы метр үшін 342 500 теңге.

Цены на жилье
Инфографика: Kazinform

Іске қосылған пәтерлер саны бойынша Астана көш бастап тұр: жарты жылда 19,1 мың пәтер, Алматыда — 14,8 мың пәтер тапсырылды. Айырмашылық Алматыдағы биік ғимараттарға қойылған шектеулермен түсіндіріледі.

"Тұрғын үй құрылысы бәсеңдемейді, керісінше дамуда. Алты айда 7,9 миллион шаршы метр тұрғын үй салынды: 5 миллион-көпқабатты үйлер, 2,8 миллион — жеке үйлер. Тұрғындардың көпшілігі әлі күнге дейін қаладағы пәтерлерді қалайды. Бұл ретте жаңа тұрғын үйдің 93 пайызын жеке компаниялар салған", - деп атап өтті А.Олжаев.

Айбар Олжаев
Фото: Мұхтор Холдорбеков / Kazinform

Сарапшы тұрғын үйге мемлекеттік қаражатты Алматы мен Астанада шоғырландырмай, өңірлерге жіберген дұрыс екенін айтады.

"Үкіметтің саясаты дұрыс, бірақ екі мегаполисті коммерциялық нарыққа қалдырып, мемлекеттік қаражатты өңірлерді қолдау үшін пайдаланған дұрыс. Алматы мен Астананы урбанизациялық орталықтарға айналдыру мүмкін емес", - деп түсіндіреді ол.
 
Экономист Ельдар Шамсутдинов бағаның өсуінің жеңілдікті ипотеканың қолжетімділігімен байланысын көрсетеді.

Эльдар Шамсутдинов
Фото: Эльдар Шамсутдиновтың жеке мұрағатынан

"Несие алу неғұрлым оңай болса, соғұрлым көп мәмілелер жасалады және нарық бағаның өсуіне жауап береді. Құрылыстағы инфляция жылына 2-3 пайызды құраса да, тұрғын үй бағасы әлдеқайда тез өсуде", — деп түсіндіреді ол.

Нарықта құрылыс материалдарының құны маңызды
 
Қазақстанда тұрғын үй бағасының өсуі көбінесе импорттық құрылыс материалдарының құнымен анықталады.

құрылыс материалдары
Фото: ҚР сауда және интеграция министрлігі

"Құрылыс процесінің негізі көмекші емес, негізгі материалдар мен қызметтер болып табылады. Дәл осы материалдардан іргетас қаланады, ғимараттардың құрылымдары салынады, қасбеттер безендіріледі, пәтерлер мен ішкі бөлімдер салынады, инженерлік коммуникациялар салынады. Негізгі материалдардың қымбаттауы сөзсіз бүкіл құрылыс құнының өсуіне әсер етеді", - деп түсіндіреді экономист Руслан Сұлтанов.

Қазақстан Құрылыс материалдарының бір бөлігін ішкі нарықта шығарады, алайда айтарлықтай үлесі шетелден валютамен сатып алынады. Сондықтан ұлттық валютаның құнсыздануы тұрғын үй бағасының өсуіне тікелей әсер етеді.
 
"Құрылыс үшін қажетті материалдар мен шикізаттың едәуір бөлігі, ең алдымен, Ресейден әкелінеді. Ресей Федерациясының Қазақстанға құрылыс материалдарының импортындағы үлесі шамамен 50 пайызды құрайды. Теңге бағамының рубльге қатысты әлсіреуі бағаның өсуіне әсер ететін факторлардың бірі болып табылады. Тұрғын үйдің қымбаттауы-уақыт мәселесі: ол орын алады, бірақ нақты мерзімдер көптеген факторларға байланысты", — деп түсіндіреді Руслан Сұлтанов.

тұрғын үй, строительство, жилье, многоэтажки, ипотека
Фото: Виктор Федюнин / Kazinform

Экономистің пікірінше, тұрғын үйді халыққа қолжетімді ету үшін Үкімет отандық құрылыс материалдарын өндірушілерді қолдауды күшейтіп, логистикалық инфрақұрылымды дамытуға көбірек көңіл бөлуі керек.

Үкіметтің бастамалары не береді?
 
Жеңілдетілген ипотекалық кредиттеуді кеңейтуге бағытталған "Наурыз", "Наурыз-Жұмыскер" және "Әскери баспана" бағдарламалары, сондай-ақ құрылыс компанияларымен ынтымақтастықта үш жылға арналған тұрғын үй бағасын бекіту жоспары тұрғын үй нарығын тұрақтандыруға және азаматтар үшін пәтерлердің қолжетімділігін арттыруға арналған.
 

Halyk Finance сарапшыларының пікірінше, нарық қалыпты қарқынмен дамып, жаңа тұрғын үй бағасы көтеріледі, өйткені ұсыныс шектеулі және сұраныс жоғары болып қала береді. Қараша айында ипотекалық несие шарттары күшейтіліп, нарықты біршама бәсеңдетсе де, негізгі үрдіс өзгеріссіз қалады. Бұл шаралар халықтың тұрғын үй сатып алуына кедергі келтірмеу үшін қолданылады. 

    • Тарату: 






    Жаңалықтар ұсыныңыз
            Біз әлеуметтік желілерде
            EKaraganda.kz - Қарағандының бүкіл өмірі бір сайтта