Қазақстан әлемнің ТОП-30 зейнетақы жүйесіне енді

Фото: © El.kz/Арман Мұхатов

27 Мамыр, 202511:36 el.kz

Қазақстан Allianz Pension Index (API) жаһандық зейнетақы рейтингінде бірден сегіз орынға көтеріліп, Сингапур, Қытай, Түркия, Испания, Индонезия және басқа да бірқатар мемлекеттерден озып, 71 елдің ішінде 26-шы орынға ие болды. Бұл әлемдегі ең ірі сақтандыру компанияларының бірі — Allianz-тің жыл сайынғы есебінен туындайды, деп хабарлайды АА El.kz сілтеме жасай отырып ranking.kz.

API зейнетақы жүйесінің тұрақтылығы мен жеткіліктілігін, сондай-ақ демографиялық факторлардың әсерін ескереді. Қазақстан жалпы бағаны 3,5 балл алды, бұл барлық елдер бойынша орташа мәннен жоғары — 3,7 балл. Екінші және үшінші ішкі индекстер бойынша ҚР үздік нәтижелерін көрсетті: зейнетақы моделінің тұрақтылығы (3,6) және қарттықта лайықты өмір сүру деңгейін қамтамасыз ету (3,2).

Тақырып бойынша сілтемелер27 МамырҚазақстанның үш ірі ұялы байланыс операторы сөз байласады деп күдіктенеді: оларға не қауіп төндіреді

Айта кетейік, рейтингке Орталық Азия мен ЕАЭО-ның бірде-бір елі, оның ішінде Ресей кірмеген. Осылайша, Қазақстанның тізімге қосылуы және оның жоғары ұстанымы отандық зейнетақы жүйесінің тиімділігі мен жетілгендігін айғақтайды.

Есеп бойынша рейтингтің алғашқы жолдарын Дания (2,3), Нидерланды (2,6), Швеция (2,6), Жапония (2,7) және Жаңа Зеландия (2,8) иеленді. Лаос, Малайзия және Шри-Ланка жүйелері ең аз тиімді деп танылды — 4,6-дан 5 баллға дейін.

2025 жылдың 1 сәуіріне Қазақстанда 2,5 млн зейнеткер тұрады. Елде 1998 жылы реформаланған көп деңгейлі зейнетақы жүйесі жұмыс істейді: тарату моделіне жинақтаушы компонент қосылды. Бүгінгі таңда жүйе мыналарды қамтиды:

1 деңгей: бюджеттен бірлескен және базалық төлемдер;
2 деңгей: БЖЗҚ-ға міндетті зейнетақы жарналары (МЗЖ) және жұмыс берушілердің кәсіптік жарналары (МКЗЖ) ;
3 деңгей: ерікті жинақтау (ЕЗЖ).

2024 жылғы 1 қаңтардан бастап жаңа тетік — жұмыс берушінің міндетті зейнетақы жарналары (МЗЖ) енгізілді, олар 2028 жылға қарай кезең-кезеңімен 1,5% - дан 5% - ға дейін өсетін болады. Бұл жарналар 1975 жылдан кейін туылған жұмысшыларға қатысты.

Allianz қартайған халық жағдайында жинақтау тетіктері барған сайын маңыздырақ болып келе жатқанын атап өтті. БҰҰ болжамдарына сәйкес, 2050 жылға қарай 65 жастан асқан адамдардың саны екі есеге жуық артып, 1,58 млрд.бұл ретте әрбір 100 еңбекке қабілетті азаматқа 26 зейнеткер келеді — қазіргі уақытта 16-ға қарсы.