Минус 200 миллиард: медициналық сақтандыру қоры не күтіп тұр?

Қазақстандықтар МӘМС қорына аударымдар енгізгеніне қарамастан, шығыстардың басым бөлігі мемлекетке тиесілі. Аудит мәліметтері бойынша, 2022-2023 жылдары 16 миллионнан астам сақтанушының 12 миллионға жуық "жеңілдіктері"болған. Олар үшін жарналарды мемлекет төлейді.

РАСУЛ РАХИМОВ, ҚР жоғары аудиторлық палатасының мүшесі:

- Егер бұған тағы екі миллионға жуық адамды қосатын болсақ-бұл мемлекеттік қызметшілер, бюджеттік ұйымдардың қызметкерлері, квазимемлекеттік сектор қызметкерлері. Шын мәнінде, біз МӘМС – ке бекітілген барлық халықтың шамамен 86% - ы қандай да бір жолмен мемлекет төлейтін адамдар екенін аламыз.
Бұл бюджетке жүктемені арттырады және қатысушылардың ынтымақтастық принципін жоққа шығарады. Сонымен қатар, аудит 30 миллиард теңгеден астам тиімсіз пайдалануды анықтады.

Медициналық сақтандыру қоры:

- 2022 жылы амбулаториялық дәрі – дәрмекпен қамтамасыз ету тізбесі бойынша бұйрықтың кеш қабылдануына байланысты 12,7 миллиард теңге, 2023 жылы 12 ауданаралық аурухана бойынша төлем әдістемесінің өзгеруі және оны ақпараттық жүйелерде кеш іске асыру салдарынан 0,5 миллиард теңге игерілмеді. Осы қаражаттың барлығы бюджет кірісіне толық көлемде қайтарылды.

Сарапшылар жүйе жеткілікті тиімді жұмыс істемейді деп санайды. Бұл ішінара Кадрлық тұрақсыздық туралы: жеті жыл ішінде медициналық сақтандыру қорында шамамен жеті басшы өзгерді.

Әли Нұрғожаев, денсаулық сақтауды қаржыландыру және саясат саласындағы сарапшы:

- Модельдің өзі бізде қалыпты, әбден жұмыс істейді. Бұл, ең алдымен, оны жүзеге асыруда. Сатып алу, медициналық көмекке ақы төлеу, тариф белгілеу, сапа мониторингі және т.б. процестерді жетілдіру қажет.

Аудиторлардың бағалауы бойынша, ағымдағы модельде МӘМС жүйесі тек 2030 жылға дейін жұмыс істей алады. Жыл сайынғы 500 миллиард теңгеге жуық мемлекеттік жарналарға қарамастан, осы уақытқа дейін Қордың шотында 400 миллиардтан аз қаражат қалады – және бұл қаражат медициналық ұйымдарға алдын ала төлемдер үшін де жеткіліксіз болады.