Қазақстанда мәдени құндылықтар тізілімі өзгерді

Мемлекеттік тізілімді жүргізудің негізгі мақсаты ұлттық мәдени игілік объектілерін сақтау және олардың қоғам үшін ерекше маңыздылығын тану болып қала береді. Осы өзгерістердің арқасында ұлттық бірегейлікті қалыптастыруда шешуші рөл атқаратын мәдени және тарихи құндылықтарды сақтауға көңіл бөлінеді.

Мемлекеттік тізілім-бұл елдің мәдени игілігі деп танылған объектілердің жүйеленген тізімі. Оған Қазақстан халқының тарихы, мәдениеті, дәстүрлері мен рухани өмірі үшін айрықша маңызы бар ОНКД туралы мәліметтер енгізіледі.

Тізілімді жүргізуді мәдениет саласындағы уәкілетті орган жүзеге асырады. Барлық жазбалар қазақ және орыс тілдерінде, екі форматта — қағаз жеткізгіштерде және электрондық нысанда енгізіледі, бұл ақпараттың ыңғайлылығы мен қолжетімділігін қамтамасыз етеді.

Жаңартылған ережелерге сәйкес, мәдени құндылықтарды зерттеумен және зерттеумен айналысатын жеке тұлғалар да, заңды тұлғалар да объектілерді Мемлекеттік тізілімге енгізудің бастамашылары бола алады. Осылайша, мәдени мұраны қорғау процесіне ғылыми қоғамдастық пен қоғамдық ұйымдар белсенді қатысады.

Қосуға ұсынылатын объектілердің тарихи, көркемдік, сәулеттік немесе өзге де мәдени маңызы болуы тиіс. Белгіленген бағалау рәсімінен өткеннен кейін олар туралы ақпарат ресми түрде мемлекеттік тізілімге енгізіледі.

Өзгерістер ресми құжатта — Қазақстан Республикасы Мәдениет және ақпарат министрінің м.а. 2025 жылғы 4 сәуірдегі № 141-НҚ бұйрығында бекітілген. Құжат объектілер туралы мәліметтерді жинаудың, қараудың, жүйелеудің және сақтаудың егжей-тегжейлі тәртібін, сондай-ақ оларды қосу немесе тізілімнен шығару туралы шешім қабылдау рәсімін айқындайды.

Бұйрыққа сәйкес, жаңа ережелер 2025 жылдың 20 сәуірінен бастап күшіне енеді.

Жаңартылған ережелер Мәдени мұра объектілерімен жұмыс тиімділігін арттыруға бағытталған. Олар тарихи ескерткіштердің, сәулет ансамбльдерінің, өнер туындыларының, сондай-ақ материалдық емес мәдениет объектілерінің сақталуын қатаң және нақты бақылауды қамтамасыз етеді.

Деректерді жүйелеу және Мемлекеттік тізілімге Жаңа объектілерді енгізу бірегей тарихи артефактілерді сақтап қана қоймай, оларды білім беру, ғылыми және туристік салаларда зерттеу, танымал ету және пайдалану үшін қол жетімді етуге мүмкіндік береді.

Жаңа ережелердің маңызды аспектісі процеске қатысушылардың шеңберін кеңейту болды — мемлекеттік құрылымдардан бастап жеке зерттеушілер мен мәдени қайраткерлерге дейін. Бұл мәдени мұраны қорғау мәселелерінде ашықтық пен ашықтыққа ұмтылуды көрсетеді.

Осылайша, Қазақстан мәдени бірегейлікті нығайта отырып және жас ұрпақты патриоттық тәрбиелеу үшін негіз қалыптастыра отырып, өзінің көп ғасырлық тарихын сақтау бағытында кезекті қадам жасауда.