Үлкен Арал теңізінің құрғақ аумағында 4,4 млн көшет отырғызылды

Ведомствоның мәліметінше, 2021-2024 жылдар аралығында 475 мың гектар жерге тұқым мен көшет отырғызылған. биыл осындай жұмыстарды 428 мың гектарға жүргізу жоспарлануда. соның арқасында 2025 жылдың соңына қарай Арал теңізінің түбін көгалдандырудың жалпы ауданы 1,1 млн гектарға жетуі тиіс.

Сонымен қатар, 1 миллиард текше метр су Солтүстік Арал теңізіне 2024 жылдың қазанынан осы жылдың қаңтарына дейін жіберілді. Бұл бұрын жоспарланған көлемнен 100 миллион текше метрге артық.

Орталық Азия елдерімен жасалған уағдаластықтардың арқасында 2025 жылдың наурыз айының соңына қарай Солтүстік Аралға барлығы 1,6 млрд текше метр су жіберіледі.

Бүгінгі таңда Солтүстік Арал теңізіндегі судың жалпы көлемі - 22,1 млрд текше метр. 2022 жылдың басында ол 18,9 миллиард текше метрді құрады. 2025 жылдың соңына қарай теңіздегі су көлемі 23,4 млрд текше метрге дейін өседі деп күтілуде.

"Солтүстік Арал теңізінің көлемі ұлғаюда. Бүгінгі таңда ол 3065 шаршы шақырымды құрайды. Бұл 2022 жылдың басындағыдан 111 шаршы шақырымға артық. Солтүстік Арал теңізінің көлемі мен ауданының ұлғаюы судың минералдануын азайтуға және балықтың 22 түрінің популяциясын қалпына келтіруге мүмкіндік берді. Жыл сайынғы балық аулау көлемі 8 мың тоннаға жетті", - делінген хабарламада.

"Көкарал бөгетін сақтау және Сырдария өзенінің атырауын қалпына келтіру"жобасы аяқталу сатысында тұр. Бүгінгі таңда Қарашалан көлі мен Сырдария өзені арасындағы екі учаскедегі бөгеттерді қайта жаңарту, "Тауыр" қорғаныс бөгетін салу, "Қарашалан-1"каналын қайта жаңарту жұмыстары аяқталды. Жыл соңына дейін Солтүстік Аралды Үлкен Арал теңізінен бөлетін Көкарал бөгетін қайта жаңартуды аяқтау жоспарлануда. Жобаны іске асыру Солтүстік Аралдың сақталуына және судың тұздылығының төмендеуіне ықпал етеді.

Сонымен қатар, суды үнемдеу технологияларын қолдану және Қызылорда облысының күріш алқаптарын лазерлік жоспарлаушылардың көмегімен теңестіру Солтүстік Арал теңізіне жіберілген шамамен 200 млн текше метр суды үнемдеуге мүмкіндік берді. 55 мың га күріш алқаптары тегістелді, бұл орташа өнімділіктің гектарына 40-55 центнерден 70-80 центнерге дейін өсуіне әкелді.

Су үнемдеу технологияларын енгізуді ынталандыру үшін фермерлердің инфрақұрылымды жүргізуге, су үнемдеу жүйелерін сатып алуға және орнатуға жұмсаған шығындарын субсидиялау 50% - дан 80% - ға дейін ұлғайтылды. Су үнемдеу жүйелерін пайдалану кезінде суармалы суға субсидиялар мөлшері тарифке байланысты 85% - ға дейін ұлғайтылды.

Айта кету керек, 2024 жылдың 1 қаңтарында Халықаралық Аралды құтқару қорына төрағалық ету Қазақстан Республикасына өтті. Мемлекет Басшысы Қасым-Жомарт Тоқаев 2026 жылдың соңына дейін ХҚЕС Президенті болып сайланды. 2024-2026 жылдары Қазақстанның төрағалығы кезінде ХҚЕС Атқару Комитетінің жұмыс жоспары бекітілді, құжат 10 түрлі бағыт бойынша 40-қа жуық іс-шараны қамтиды.