Метапневмовирус: жаңа қауіп немесе маусымдық инфекция?

Сурет: inbusiness.kz

14 Қаңтар, 202511:05 inbusiness.kz

Неліктен 20 жылдан астам уақыттан бері белгілі вирус сарапшылардың назарын аударды және Қазақстан ықтимал сын-қатерлерге қалай дайындалуда. Ұзақ уақыт бойы басқа инфекциялардың көлеңкесінде болған Метапневмовирус бүкіл әлемде ауруханаға жатқызуға себеп болады. Қазақстанда инфекцияның алғашқы жағдайлары тіркелді, ал сарапшылар ескертеді: тәуекел тобында-балалар мен қарттар. Әлемде және біздің елде вирустың жағдайы қандай және оны қорғау үшін мамандар не ұсынады? Бұл туралы толығырақ-материалда inbusiness.kz.

Адамның метапневмовирусы (hMPV) – жеңіл суықтан тыныс алу жүйесінің ауыр зақымдалуына дейін тыныс алу ауруларын тудыратын вирус. Метапневмовирус алғаш рет 2001 жылы анықталды, дегенмен ретроспективті зерттеулер вирустың адамдар арасында жарты ғасырдан астам уақыт бойы таралып келе жатқанын көрсетеді. Метапневмовирус Pneumoviridae тұқымдасына жатады және metapneumovirus тұқымдасына жатады. Бұл респираторлық инфекциялардың қоздырғыштарының бірі, ересектерге де, балаларға да әсер етеді. Сонымен қатар, бес жасқа дейінгі балалар мен қарт адамдар жоғары тәуекелге ұшырайды. Ересектерде дені сау адамдарда вирус ЖРВИ-ны жеңіл түрде тудырады.

Тақырып бойынша сілтемелер13 ҚаңтарДДҰ метапневмовирустың өршуі туралы не айтады 11 ҚаңтарДДҰ Қытайда метапневмовирустың өршуі туралы айтты

HMPV белгілері жоғарғы тыныс жолдарының басқа вирустық инфекцияларына ұқсас: жөтел, мұрыннан су ағу, тамақ ауруы, ентігу, безгегі және бас ауруы. Иммунитеті төмен адамдарда бұл бронхиолит және пневмония сияқты ауыр асқынуларды тудыруы мүмкін. Вирусқа қарсы арнайы емдеу немесе вакцина болмағандықтан, терапия симптомдарды жеңілдетуге бағытталған: антипиретиктер, ингаляциялар және сирек жағдайларда оттегімен қамтамасыз ету тағайындалады.

Қазақстандағы жағдай

Метапневмовирус Қазақстанда ресми түрде 2024 жылы тіркелген.

"Бұл вирустың штамдары Қазақстанда ЖРВИ және тұмаумен сырқаттанушылықтың маусымдық өсуі кезеңінде кеңістікте белсенді айналымда болатын инфекциялардың басқа түрлерімен қатар анықталды", – деп атап өтті министрліктің баспасөз қызметі.

Денсаулық сақтау министрлігінің мәліметі бойынша, эпидемиялық маусым басталғаннан бері (2024 ж. қазан) елде инфекцияның 30 жағдайы тіркелді, бұл респираторлық инфекцияларға тексерілген барлық үлгілердің шамамен 1,6% құрайды. Науқастардың көпшілігі 10 жасқа дейінгі балалар мен қарт адамдар.

Соңғы жылдары hMPV әртүрлі елдерде тіркелген жағдайлардың көбеюіне байланысты денсаулық сақтау саласындағы өзекті тақырыптардың біріне айналды. Тек АҚШ-та жыл сайын 5 жасқа дейінгі 20 мыңға жуық бала осы вируспен ауруханаға жатқызылады. Сонымен қатар, ДДҰ Қытайда анықталған респираторлық патогендер санының байқалған өсуі Солтүстік жарты шарда қысқы кезең үшін күтілетін шектерде екенін айтты.

"Қытайда тұмау қазіргі уақытта адамдарға жедел респираторлық инфекциялармен әсер ететін ең жиі анықталатын респираторлық қоздырғыш болып табылады. ДДҰ Қытайдың Денсаулық сақтау қызметкерлерімен байланыста және бұл елде әдеттен тыскахеттер туралы ешқандай хабарлама алған жоқ", – делінген ДДҰ мәлімдемесінде.

Ресейде 2024 жылдың 51-ші аптасында МЕТАПНЕВМОВИРУС ЖРВИ қоздырғыштары арасында 0,1% жағдайда ғана анықталды, бұл 2023 жылдың осы кезеңіндегі көрсеткіштен (0,8%) айтарлықтай төмен. Сондай-ақ, Қырғызстанда метапневмовирустың екі жағдайы анықталды.

Қазақстан метапневмовирустық инфекцияның өршуіне дайын ба
Қазақстан президенті Қасым-Жомарт Тоқаев қоғамда алаңдаушылық туғызатын метапневмовирус туралы айтты.

"Қазір барлығы жаңа инфекция туралы айтады. Шу шығарудың қажеті жоқ. Қытаймен ынтымақтастықты одан әрі дамыту қажет", - деді Мемлекет басшысы.

Білім министрі Ги Бейсембаев 2025 жылғы 8 қаңтарда өткен Үкіметтің брифингінде Метапневмовирусқа байланысты Қазақстан мектептеріндегі мүмкін болатын шектеулер туралы пікір білдірді.

"Барлық колледждер, мектептер осы жағдайға дайын болу үшін барлық қажетті пәндермен толық жабдықталған. Бірақ бүгінгі күні Денсаулық сақтау министрлігінің шешімін күту керек деп ойлаймын. Біз түрлі сын – қатерлерге дайынбыз", - деді Ги Бейсембаев.

"СК-Фармация" қоймаларда жоғарғы және төменгі тыныс жолдарының ауруларын емдеуге арналған препараттардың жеткілікті қоры бар екенін хабарлайды. Антипиретиктер, кең спектрлі антибиотиктер, аралас антибиотиктер, селективті агонистер тобынан бронходилататорлар және басқа да қажетті дәрі-дәрмектер бар. Аймақтық денсаулық сақтау мекемелері маскалар мен антисептиктерді қоса алғанда, жеке қорғаныс құралдарымен қамтамасыз етілген.

Науқастар саны мен медициналық инфрақұрылымға жүктеме артқан жағдайда Бірыңғай дистрибьютор өңірлердің сұраныстарына тез жауап беруге дайын. "СК-Фармация" ҚР Денсаулық сақтау министрлігімен бірлесе отырып, эпидемиологиялық жағдайды бақылауды жалғастыруда және азаматтардың денсаулығын қорғау үшін медициналық құралдармен үздіксіз жабдықтауды қамтамасыз етуге дайын.

Өзіңізді қалай қорғауға болады?

Қазақстан денсаулық сақтау министрлігі:

- Қолды үнемі жуып, антисептиктерді қолданыңыз.
- Ауру адамдармен, әсіресе суық мезгілде байланыста болудан аулақ болыңыз.
- Адамдар көп жиналатын жерлерде маскаларды қолданыңыз.
- Егер симптомдар пайда болса, дереу дәрігерге хабарласыңыз және өзін-өзі емдемеңіз.
- Сарапшылар денеге жалпы вирустық жүктемені азайту үшін тұмау сияқты басқа респираторлық инфекцияларға қарсы вакцинацияның маңыздылығын атап көрсетеді.