Оқиғалар лентасы
- Қарағандыда Аяз Ата бөлімшеге алынды
- Қарағанды облысында Жұмабек Тәшенов атындағы сыйлық табысталды
- Бүгін қандай мереке: 25 желтоқсан
- Бұлтты және суық: Қарағанды облысы үшін 25 желтоқсандағы ауа райы болжамы
- Енді түнгі тендерлерге тыйым салынады: Қазақстанда мемлекеттік сатып алудың жаңа ережелері енгізілді
- 2026 жылы тұрғын үй бағасымен не болады
- Қазақстандағы кальяндар лицензиялық алымды төлеуге міндетті болуы мүмкін
- Шенеуніктер Қарағанды облысында сөгіс алды
- Қазақстан Орталық Азия елдері арасында АИ енгізуге дайындығы бойынша көш бастап тұр
- Қазақстандықтардың нақты табысы қашан өседі – Жұманғариннің жауабы
- Қазақстанда салық есептілігі нысандарының саны 60% - ға қысқарды
- Қыста Жабық жолдар: жүргізушілер нені білуі керек
- Қарағандыда аутизммен ауыратын балаларды қолдау және дамыту орталығы ашылды
- Теміртауда қалалық мұз айдыны ашылды, бірақ оның сапасына тұрғындардың көптеген сұрақтары бар
- Қазақстан салықтық әкімшілендірудің сервистік моделіне көшуде
- Бір жылдан кейін SITA Apple компаниясының Find My Share Item location интеграциясы әуежайлар мен авиакомпаниялардың багаж жүйелерін қалай күшейтетінін көрсетеді
- Қарағандылық салық төлеушілерге қарыздарды төлемеудің салдары түсіндірілді
- Қарағандылықтарды қала Суретшілер Одағының есеп беру көрмесіне шақырады
- Қазақстанда еңбек мигранттарының мониторингі үшін цифрлық платформа құрылады
- Қазақстандықтарға электрондық денсаулық паспорттарына толық қолжетімділік ашылады
- Полицейлер Қарағандының барлық оқу орындарының жанында кезекшілік етуге мәжбүр болды
- "Сарыарқа" Қазақстан чемпионатының матчында "Бейбарысқа" жол берді
- Қарағандыда Жұмабек Тәшеневтің шығармашылық кеші өтті
- Қарағанды облысында резервшілер атақ ала бастады
- Көптеген кәсіпкерлер үшін ештеңе өзгермейді-Жұманғарин салық реформасы туралы
- Полицейлер Қарағанды облысында кәмпит ұрлады деген күдіктіні ұстады
- Қарағанды облысында алғашқы шағын өнеркәсіп аймағы іске қосылды
- Қазақстанда "жақсы тәжірибелер: адамдар және қоғамдық өзгерістер туралы әңгімелер" кітабы жарық көрді
- Жүк көлігінің жүргізушілері көмір алу үшін екі күн кезекте тұрғанына шағымданды
- Қысқы балық аулау 2025/2026: Сасықкөл көлі балықшыларды күтеді
- Қазақстандағы Бизнес тауарлардың шығу тегін онлайн растай алады
- Полицейлер ұрланған көлікті Қарағанды облысынан тапты
- Жоғалған тапанша: сот Қарағандыда полиция бастығының бұрынғы орынбасарына қатысты аяқталды
- Бүгін қандай мереке: 24 желтоқсан
- "Құпия Аяз Атадан" Миллион: қазақстандықтарға алаяқтардың жаңа схемасы туралы ескертіледі
- Геннадий Головкин ғасырдың ең ұлы боксшыларының рейтингіне енгізілген
- 2026 жылдан бастап қант диабетін емдеу МӘМС-ке кіреді: нені білу керек
- 290 мыңнан астам қазақстандық атаулы әлеуметтік көмек алды
- Қазақстанда салық берешегін мәжбүрлеп өндіріп алу тәсілдері өзгеруде
- "Бәрін болжау мүмкін емес". Экология министрі кәсіпорындарды жоспардан тыс тексеру қажеттілігін түсіндірді
- Салықтар мен төлемдердің мерзімі 24 және 25 желтоқсанда аяқталады
- Стационарларды жаңарту: 2026 жылдан бастап Қазақстанда 48 бейінді бөлімше құрылады
- Байқоңырды Қарағандыдан шықпай-ақ көруге болады: қала тұрғындары виртуалды экскурсияға шақырылады
- Қарағанды облысында қошқарларды ұрлады деген күдікті ұсталды
- Қазақстанда мемлекеттік борышты басқару жөніндегі кеңес құрылды
- Бағдат Мусин Қазақстанда нейрочиптерді енгізу мүмкіндігі туралы мәлімдеді
- Зергерлік бұйымдардан зімбірге дейін: Қарағанды галереясында Рождество жәрмеңкесі өтеді
- Демалыс күндері мереке күндері және түнде жұмыс қалай төленуі керек
- Қарағанды облысында жоғалған ер адам өмір белгілері жоқ көліктен табылды
- Қазақстанда сұйытылған газдың көтерме бағасы сақталды
- Қазақстан өмір сүру ұзақтығы мен өлім жітімді төмендету бойынша көшбасшы болды
- Полицейлер Қарағанды облысында велосипед ұрлығын ашты
- Бай қазақстандықтар үшін салық салудың өзге тәртібі енгізіледі
- Қарағандыда алғаш рет баланың есту қабілетін қалпына келтіру бойынша күрделі операция жасалды
- Табыс жеткіліксіз болған кезде: Қазақстанда АӘК кімге тағайындалады
- Сараниде сарбаздар ант қабылдады
- Спектакльдер мен концерттер: Қарағанды мен Теміртауда жаңа жыл қарсаңында қайда бару керек
- Үйлену күні қызының анасын өлтірген қарағандылыққа үкім жеңілдетілді
- "Ең бастысы, адал еңбек ету және адамдарға көмектесу", - деп бөлісті Қарағанды облысының құрметті ардагері соғыстан кейінгі балалық шақ туралы естеліктерімен
- Қарағанды облысында жоғалған адамды іздеу жалғасуда
- Қазақстандық оқушылар қысқы демалыста 10 күн демалады
- Қатесіз жарнама: Қарағандыда әлеуметтік жобаның қорытындысы шығарылды
- 2026 жылдан бастап көлік құралдары салығы мен жер салығы бойынша негізгі өзгерістер
- Қазпошта мен серіктестер Қарағанды облысында логистикалық жобаларды іске қосады
- Бүгін қандай мереке: 23 желтоқсан
- Қатты суық және қар жауады: қазақстандықтарға суық шабуыл туралы ескертілді
- Қазақстаннан ІҚМ мяса әкетуге квоталарды тағы жарты жылға ұзарту жоспарлануда
- Қазақстандық компаниялар дәстүрлі жаңа жылдық корпорациялардан бас тартады
- Жүргізуші куәлігін мерзімінен бұрын ауыстыру қажеттілігі туралы қауесет Қазақстан ІІМ-де түсіндірілді
- ІІМ ЕСКЕРТЕДІ: автомобильдер мен жүктерді тасымалдау кезінде алаяқтардың құрбаны болмау
- Қаңтардағы ҰБТ ға өтінімдерді қабылдау Қазақстанда 22 желтоқсанда басталады
- Қарағандылықтар жолдарды қысқы тазалау сапасына шағымданады
- "Паспорттың күші": Қазақстанның визит карточкасы 2025 жылы өз позициясын нығайтты
- Талды-Қарқаралы жолын жөндеу 2026 жылы аяқталады
- Шахтинск қаласындағы қалалық жаңартулар: 2025 жылы не істелді
- Қазақстанда жаппай сырқаттану бойынша аурухана енгізілуде, ол туралы айту әдеттегідей емес
- Қарағандыда жаңа жол камералары іске қосылады
- Қазақстанда өңдеуші өнеркәсіп өсімінің жол картасы әзірленеді
- Қаланың алғашқы суретшілерінің жұмыстары Қарағандыда қойылған
- Қарағандыда еркін Мұсабектің жаңа кітабының тұсаукесері өтті
- Қазақстанда докторантураның кейбір мамандықтарына түсу оңайлатылды
- Қарағанды орталық саябағы жаңа жылға безендірілген. Фоторепортаж
- "ЛГБТ үгіт-насихатына" мазмұнды келіп түскен мәлімдемелерден кейін ғана тексеретін болады-Мәдениет министрлігі
- Теміртаудағы Жаңа жыл: мереке қарсаңында қала тұрғындарын қандай іс-шаралар күтіп тұр
- Қарқаралы стадионын күрделі жөндеу 2026 жылы аяқталады
- Қарағандылық өрт сөндірушілер өрт кезінде әйелді құтқарды
- ІІМ: пиротехникалық бұйымдарды заңсыз пайдаланудың 90 фактісі анықталды
- Қарағанды облысының колледждерінде тағы бес жаңа мамандық ашылады
- Қарағандыда поэзия-терапия кеші өтті
- Қарағандыда жыл сайынғы ayaz қысқы фестивалі өтті
- Балқаштағы медициналық мекемелерді салуға және жаңғыртуға 7,5 млрд теңге бағытталды
- Қарағанды облысында "Жас сақшы" полиция сыныбы ашылды
- Олимпиадалық көңіл-күй және жарық қондырғылары: Қарағанды жаңа жылға қалай дайындалуда
- Қарағанды облысында құрғақ бие мен түйе сүтінің жаңа өндірісі басталды
- Энергетика күні Қазақстанда атап өтіледі
- Қарағанды облысында энергетиктерді кәсіби мерекелерімен құттықтады
- Эфедронды 19 жастағы қарағандылықтан полицейлер тәркілеген
- Қарағандылық оқушылар информатика пәнінен XVII Еуразиялық олимпиадада барлық жетістіктер медалін жеңіп алды
- Бүгін қандай мереке: 22 желтоқсан
Сауалнама
- 1. Оң. Олар жақсы ұйықтай бастады.(350)
- 2. Теріс. Мен бірдей жұмыс көлемін нашар басқарамын. Қыста мен күнді әрең көрдім.(2291)
- 3. Мен айырмашылықты мүлдем байқамадым.(75)
Чемоданы денег, жвачки и три поросенка: казахстанцы вспоминают день рождения тенге
Фото: inbusiness.kz 15 ноября 1993 года в обращение была введена национальная валюта – тенге. Сегодня Казахстан отмечает юбилей национальной валюты тенге. Ровно 30 лет назад, 15 ноября 1993 года в обращение была введена новая казахстанская валюта. Итоги финансовой жизни трех десятилетий подведет Нацбанк, а inbusiness.kz решил напомнить, чем сопровождалось рождение тенге, что происходило в обществе, как всех трясло от этой новости и слухов, с ней связанных, почему миллионы превращались в фантики, а за цену мебельного гарнитура можно было купить пару сапог.
"Денежная реформа будет?" – "Никогда!"
Воспоминаниями, к примеру, поделилась знаменитая журналистка Шымкента и Туркестанской области Любовь Доброта, всю жизнь она проработала в газете "Казахстанская правда".
"У меня, наверное, непечатная история. Накануне обмена денег у нас было собкоровское совещание в Алма-Ате. Мы съехались со всех регионов. И в то время существовала традиция, что собкоры обязательно встречались с президентом. И естественно, на встрече с президентом мы задали этот вопрос: "Будет ли обмен денег, столько слухов муссируется в обществе?" И он сказал: "Нет, вы что, конечно, не будет, никакого обмена не предусматривается". Ну, вернулись мы в свои регионы, если мне не изменяет память, в понедельник утром проснулись с новыми деньгами", - рассказала Любовь Доброта.
Костюм, колбаса и три поросенка
Забавную, почти киношную историю об обмене рублей на тенге рассказал и другой известный в регионе журналист Сергей Павленко. Он говорит, что как ни пытались власти скрыть грядущее от народа, но слухи об обмене все равно просачивались, чем будоражили и волновали людей, стремящихся во что бы то ни стало спасти свои накопления.
"Деньги у нас были большие, уже тысячные купюры, которые стали стоить копейки. И вот мой приятель решил мне оказать некое содействие и говорит, давай через знакомую на фабрике "Восход" купим костюмы. А это было за день-два до денежной реформы. Мы поехали и купили костюмов восходовских. Однако мы были не первые - такие же мудрые, как и мы, люди, тоже решили как-то себя подстраховать и деньги куда-нибудь запулить в нормальное дело, поэтому костюмы скупались массово, как и на соседней фабрике "Эластик" носки тоже смели. А через день грянула денежная реформа, когда вместо рублей у всех на руках оказались тенге, причем с очень непонятной стоимостью. Когда начинали пересчитывать, сколько же мы должны получить в расчете на свои имеющиеся рубли, которые остались у нас, выходили вообще какие-то сказочные цены, фантастика. И для того, чтобы не прогореть на этих костюмах и на этом на ожидании инфляции, мы стали отвозить костюмы по окрестным селам. Но денег там тоже не было, и взамен люди нам предлагали натуральный обмен. То есть мы вернулись к двадцатым годам XX века. И мне за мою партию костюмов дали, по-моему, трех поросят. Так что я был в относительном выигрыше, у меня даже хозяйство завелось на даче. А вот мой приятель сдавал костюмы за колбасу, и поэтому наша машина провоняла колбасой, по-моему, на всю ее оставшуюся жизнь. А колбасу мой друг далеко не всегда успевал сбывать, и поэтому он ею собак подкармливал", - смеется, вспоминая, Сергей Павленко.
При этом стоит напомнить, что инфляция тогда все-таки грянула, буквально через несколько месяцев в 1994 году, о ней вспоминает экс-председатель Нацбанка Григорий Марченко. В то время первый премьер-министр независимого Казахстан Сергей Терещенко и первый заместитель премьер-министра Акежан Кажегельдин уговорили бывшего президента страны Нурсултана Назарбаева подписать указ о проведении межзачета.
“Хотели заставить это сделать Нацбанк, когда уже председателем был Даулет Сембаев, который категорически отказался. Причем я могу об этом говорить совершенно объективно, так как тогда не имел к Нацбанку никакого отношения. Но поскольку я же с ними вместе вводил национальную валюту, они меня держали в курсе (…). В итоге подписали указ о проведении межзачета без визы Нацбанка. Это исторический факт. За это мы заплатили, как страна, очень дорогую цену. У нас курс тенге упал за три месяца с 11 до 40, то есть более чем в три с половиной раза. Месячная инфляция в июне 1994 года была 46,5% в месяц. И поскольку ошибку сделали в правительстве, и первый президент Назарбаев, у нас не принято об этом говорить”, - поделился воспоминаниями Марченко.
Мешок денег за жвачку
Своими воспоминаниями, связанными с днем рождения тенге, поделился и председатель союза ветеранов Афганистана и локальных войн РК Шарип Утегенов. Общественник считает, что тогда власть поступила с народом непорядочно, у большинства населения сгорели все накопления. И хотя его история сегодня прозвучит забавно, сам он признался, что затрудняется, отнести ли ее к жанру трагедии или комедии.
"Юбилей нашей национальной валюты отмечается, но я думаю, что для многих, как и для меня, это был такой трагический день, потому что все наши накопления в рублях, становление бизнеса только начиналось, многие начали зарабатывать хорошо, и вот этот обмен денег был как "гром среди ясного неба". Заранее никому не говорили, поэтому то, что мы все накопили миллионами, они все-все сгорели в один день. Я помню, что мы ходили с большими сумками денег по базару, по магазинам и скупали все подряд. То, что стоило 100-200 тысяч рублей, продавали по 1,5-2 миллиона. И мы покупали, лишь бы эти деньги не сгорели, но все равно мы не успели. Я сам тоже кое-что накупил. Здорово накупил еще жвачек, там сотни тысяч вот этих жвачек, жевательных резинок, прямо упаковками, коробками. Потом полгода, наверное, год продавали мы это все, и все равно осталось столько денег. Некоторые пробовали серые схемы, через знакомых в банках поменять рубли на тенге, но мы не смогли. Я помню, что на улице вот эти деньги - советские рубли – летали пачками. Это был трагический момент лично для меня. Это какая-то мошенническая схема была. Я думаю, кто знал заранее, вот те обогатились очень мощно, а мы были не готовы. У кого были на счетах деньги, они все сгорели, ведь обналичивали, на валюту переводили не больше 200 тенге. За 100 тысяч рублей давали 200 тенге, 1:500 меняли. Вот такая вот комедия была в этот день, и назвать его можно, с одной стороны, праздником, конечно, мы обрели, наконец-то, свою национальной валюту, но каким способом это сделали? Это, наверное, я считаю, очень неправильно, непорядочно по отношению власти к простому народу. Я надеюсь, что в будущем такого не будет ", - отметил Шарип Утегенов.
Бери что продают!
Тревожный ноябрь 1993-го, как ни странно, я помню, хотя тогда еще училась и, казалось, была далека от финансовых волнений страны в целом и семьи в частности. К примеру, помню, как к старшему брату моей подруги, у того была малюсенькая вулканизация, поздно вечером пришел человек с чемоданом, полным рублей, несколько миллионов, и предложил немедленно купить его шиномонтажку. Она не стоила тогда и сотой части того чемодана. Каким-то чудом брат подруги взял паузу "на подумать" до утра. И правильно сделал. У него осталась вулканизация, а у предлагавшего за нее чемодан рублей - только бумажки, которые на утро 15 ноября никому оказались не нужны. Фантики. Официально меняли тогда только определенную сумму через банк.
Другая история того бурного ноября коснулась и моей семьи. Мы тогда активно собирались уезжать навсегда в поисках лучшей жизни, и в связи с этим распродавали абсолютно все имущество. Квартиры уже были проданы, очередь за мебелью. Ее продали довольно выгодно, ведь тогда "стенка" и мягкая мебель были по цене недвижимости от дефицита. Только все распродали - передумали уезжать, значит, надо приобрести что-то взамен реализованного. А потом уже по сценарию: утро 15 ноября, и наши рубли превращаются в фантики. На обмененные на них тенге мы смогли, как сейчас помню, купить две одинаковые пары сапог, мне и маме, причем одного размера (на пару размеров больше нужного), других вариантов на барахолке, которыми тогда обросла вся развалившаяся страна, попросту не было, два ковра и свитер. Неплохо, правда, вместо мебели?!
За минувшие три десятилетия тенге претерпел множество изменений: как во внешнем исполнении, - менялись номиналы, рисунки, монеты и банкноты - так и во внутреннем его наполнении. Национальная валюта пережила несколько девальваций, инфляций, колебания курса и разнообразное внешнее давление. Однако 30 лет серьезный срок, тенге живет и продолжает исполнять свою главную функцию – меры стоимости и средства взаиморасчетов. С юбилеем, тенге, и не падать!



vk
facebook
twitter
ok
mail.ru
instagram
youtube
Хабарландырулар
Ауа райы
Медиа
Анықтамалық





