Жеке бизнес ҚР-да ғылымға инвестиция салуға асықпайды

Сурет: pixabay.com

5 Сәуір, 202512:41 inbusiness.kz

Өңірлік бөліністе Қазақстанда ғылымға жұмсалатын шығыстар өте біркелкі бөлінбеген. ҚР Ұлттық Ғылым академиясының сарапшылары өңірлердегі ҒЗТКЖ шығындары бойынша деректерді Парето диаграммасында көрсетеді. Ол "80/20" әмбебап принципін көрсетеді және қай аймақтар ғылымда ең көп нәтиже беретінін анықтауға көмектеседі, деп хабарлайды inbusiness.kz сілтеме жасай отырып Finprom.kz.

Бейнелеу әдістемесі келесідей: диаграмманың барлық көрінетін ауданы Көлденең және тігінен 20% және 80% үлестерге бөлінеді. Қызыл сызықтардың қиылысының сол жағындағы Сектор-бұл 80% табысты қамтамасыз ететін аймақтардың 20% - ы. Олардың қатарына Алматы, Астана, Маңғыстау және Шығыс Қазақстан облыстары кіреді, ал жиынтық үлесі 76,3% құрайды. Оң жақ сектордағы қалған өңірлердің жиынтық үлесі-небәрі 23,6%.

Тақырып бойынша сілтемелер5 СәуірҚазақстанда халыққа кредиттер 2,2% - ға өсті-ЕАДБ

Кәсіпорындардың меншік нысандары бойынша деректерді егжей-тегжейлі көрсету ҒЗТКЖ-дағы барлық шығындардың жартысынан көбін мемлекетке тиесілі ұйымдар көтеретінін көрсетеді.

"Өткен жылы ғылымға жұмсалған шығындардың жалпы сомасынан олар 132,6 млрд теңге бөлді. Жалпы көлемнің өсуін қамтамасыз еткен мемлекеттік кәсіпорындар болды. Кестеде 2024 жылғы ҒЗТКЖ шығындарының абсолютті өсімі көрсетілген: 47,1 млрд теңге, оның 41,4 млрд теңгесі өткен жылы мемлекеттік компанияларда оң айырмашылықты құрады", - делінген зерттеуде.

ҒЗТКЖ шығындарының өсуіне жеке кәсіпорындар айтарлықтай аз үлес қосты: плюс 5,8 млрд теңге.

Қаржыландыру көздерінің құрылымы ғылым қаражатының үштен екісі бюджеттен түсетінін көрсетеді. ҒЗТКЖ базалық, гранттық және бағдарламалық-нысаналы бюджеттік қаржыландыру өткен жылы жиынтық сомасы 162,7 млрд теңгені немесе жалпы соманың 74,1% -. құрады. Мемлекеттік шығындардың осындай үлкен үлесі соңғы бірнеше жылда да байқалды.

"Жалпы, қаржыландыру көздері бойынша жалпы көрініс мемлекеттің барлық басқа көздердіесыстыру процесін көрсетеді. Мәселен, үш жыл бұрын бюджет қаражатының үлесі орта есеппен 65% -. құраса, 2023 жылы ол 83,4% -. құрады. Қаржыландыру көздерінің байланысы мен ҒЗТКЖ нәтижелілігін зерттей отырып, ЮНЕСКО статистика институтының сарапшылары мемлекеттік қаржыландырудың ұлғаюы ресурстарды тиімсіз пайдалануға алып келеді және ҒЗТКЖ саласындағы стратегиялық мақсаттар кәсіпкерлер үшін маңызды емес немесе тартымсыз болып табылады деген қорытындыға келді", - деп қорытындылады Ұлттық Ғылым академиясы жариялаған Ғылым туралы Ұлттық баяндаманың авторлары. ҚР Президентіне.